هویت ملی مهم‌ترین نوع از انواع هویت است و وجود چنین هویتی بسیار مهم هست زیرا به افراد یک جامعه ، احساس تعلق داشتن به مکانی مشخص با ویژگی‌های منحصر به خود ، می‌دهد. شاعران مذکور ، با یادآوری مؤلفه‌های هویت ملی در اشعارشان ، این هویت را حفظ نموده‌اند.
بررسی سیر تاریخی هویت ملی در عصر تیموریان براساس دیوان اشعار شاه نعمت الله ولی کرمانی ، کاتبی نیشابوری و جامی
استاد راهنما: زهرا روح‌اللهی امیری
نگارش: مهلا علی پور، دانشگاه باقرالعلوم(ع) .- 1395
چکیده
عصر تیموریان نقطه عطفی در تاریخ ایران است . تیمور لنگ بعد از یورش های سه‌گانه‌ی خود به ایران و قتل و غارت‌های بسیار ، شیفته‌ی هنر و فرهنگ ایرانی که ریشه در هویت ایرانی دارد ، شد. این پایان‌نامه درصدد پاسخ‌گویی به این سؤال است که « سیر تاریخی هویت ملی در عصر تیموریان با چه مؤلفه‌هایی در دیوان سه شاعر این دوره شاه نعمت‌الله ولی کرمانی ، کاتبی نیشابوری و عبدالرحمن جامی بازسازی‌شده است؟» . این پایان‌نامه با توجه به نظریه‌ی تامپسون که هویت ملی را با مؤلفه‌های سرزمین ، فرهنگ و آداب‌ورسوم تعریف می‌کند و با روش کتابخانه‌ای ، بررسی‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده در باب مؤلفه‌ی زبان این است که باوجود زبان‌های عربی ، ترکی رایج در این عصر ، زبان فارسی‌زبان متداول بوده است و این موضوع سبب عدم پرداختن شاعران به ویژگی‌های زبان فارسی شده است و می‌توان گفت شاعران فقط با سرودن ابیات بی‌شمار به زبان فارسی ، این زبان را حفظ کرده‌اند ، البته در اواخر این دوره زبان فارسی دستخوش تغییراتی می‌شود . در باب مؤلفه‌ی سرزمین می‌توان گفت شاعران به‌خوبی وسعت سرزمین ایران در این دوره و آگاهی خود از ایران باستان را در ابیاتشان منعکس ساخته‌اند و همچنین نتیجه‌ی به‌دست‌آمده درباره‌ی میراث فرهنگی و زیرمجموعه‌ی آن مذهب ، آداب‌ورسوم و آثار تاریخی به نظم و نثر کشیده این است که تیموریان در انتخاب دین مردم را آزاد گذاشتند و تشیع گسترش یافت و فرقه‌های متعدد صوفیه ظهور پیدا کردند . رسومات مذهبی مانند ماه رمضان ، عید فطر و قربان و همین‌طور آداب‌ورسوم ایران باستانی مانند عید نوروز و شب یلدا در این عصر برگزار می‌شده است. آثار تاریخی نگاشته شده در این عصر رشد فراوانی داشته است که شاعران با یاد نمودن آثار و نویسندگان گذشته و هم‌عصر خود ، آثار تاریخی را معرفی نموده‌اند. نیز درباره‌ی موضوع هویت ملی باید خاطرشان کرد که هویت ملی مهم‌ترین نوع از انواع هویت است و وجود چنین هویتی بسیار مهم هست زیرا به افراد یک جامعه ، احساس تعلق داشتن به مکانی مشخص با ویژگی‌های منحصر به خود ، می‌دهد. شاعران مذکور ، با یادآوری مؤلفه‌های هویت ملی در اشعارشان ، این هویت را حفظ نموده‌اند.
واژگان کلیدی: عصر تیموری ، هویت ملی ، شاه نعمت‌الله کرمانی ، کاتبی نیشابوری ، جامی ، زبان ، سرزمین ، مذهب
