تصحیح انتقادی تَمُرنامۀ هاتفی؛ متنی حماسی متأثر از شاهنامه فردوسی
نویسندگان: حسن بساک ، محمدرضا قاسم زاده شاندیز
استادیار ، bassak@pnu.ac.ir
چکیده مقاله:
مولانا عبدالله هاتفی از شاعران دوره تیموری و اوایل عصر صفوی است که علاوه بر دیوان اشعار و مثنوی شاهنامه حضرت شاه اسماعیل، به تقلید از خمسه نظامی چهار مثنوی سروده است. هاتفی خواهرزاده عبدالرّحمن جامی و از شاگردان وی است و جامی هاتفی را به خمسهسرایی تشویق کرد. «تمُرنامه» معروفترین اثر هاتفی است که به تقلید از شاهنامه فردوسی و اسکندرنامۀ نظامی سروده شده است. این حماسه تاریخی به شرح زندگی تیمور گورکان به خصوص جنگها و نبردهای وی میپردازد. معانی تازه و لطیف، توصیفهای زیبا و بدیع و آرایههای لفظی و معنوی، این مثنوی را در ردیف مهمترین حماسههای تاریخی ادبیّات فارسی قرار داده است. همچنین وجود واژگان کهن و نادر، لغات و اصطلاحات ترکی و مغولی رایج در زبان فارسی، آن را منبعی شایسته توجّه فرهنگنویسان قرار داده است. جنبه تاریخی اثر نیز حائز اهمیت فراوانی است. تصحیح این اثر میتواند فضای جدیدی برای پژوهش های گسترده تر در باب هاتفی و سبک آثار و اوضاع روزگارش فراهم آورد.
واژههای کلیدی: هاتفی، منظومه تمُرنامه، نسخه خطّی، ادبیّات حماسی، عصرتیموری.،