تاریخ ادبیات کودکان ایران طرحی پژوهشی در شناخت سیر تاریخی ادبیات کودکان در ایران و عناصر و گونه‌های سازنده آن است. گروه پژوهشگران تاریخ ادبیات کودکان ایران، پیش طرح آن را در سال ۱۳۷۵ به تصویب رساندند و از سال ۱۳۷۶ کار نگارش مجموعه کتاب‌های مرجع را به همین نام آغاز کردند.
تاریخ ادبیات کودکان ایران طرحی پژوهشی در شناخت سیر تاریخی ادبیات کودکان در ایران و عناصر و گونه‌های سازنده آن است. گروه پژوهشگران تاریخ ادبیات کودکان ایران، پیش طرح آن را در سال ۱۳۷۵ به تصویب رساندند و از سال ۱۳۷۶ کار نگارش مجموعه کتاب‌های مرجع را به همین نام آغاز کردند.
سرآغاز این طرح پژوهشی، ابتدای پیدایش مفهوم فرهنگ و ادب در ایران زمین، مقوله ادبیات شفاهی یا فرهنگ عامه و در برگیرنده افسانه‌ها، لالایی‌ها و ترانه‌هاست. در گستره بخش‌ها و فصل‌های تاریخ ادبیات کودکان از دوران باستان، تاریخ ادبیات کودکان پس از اسلام، تاریخ ادبیات کودکان در دوران مشروطه، تاریخ ادبیات مدرن کودکان، وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ایران بررسی می‌شود تا در بستر شرایط تاریخی جایگاه کودکان، دیدگاه جامعه و به ویژه نگاه هر دوره به کودکی، ساختار و برنامه آموزش و پرورش و ادبیاتی که در اختیار کودکان قرار می‌گرفت، بررسی و تحلیل می‌شود. توجه به کودک به عنوان موجودی متفاوت با بزرگسال، با خواست‌ها و نیازهای ویژه خود از چه زمان آغاز شد؟ دانشمندان و صاحبنظران، کودک و نیازهای او را چگونه تعریف می‌کردند؟ به راستی مبدا تاریخ ادبیات کودکان ایران از چه زمانی است؟ نخستین کتاب‌هایی که برای کودکان نوشته شده‌اند، مربوط به چه دوره‌هایی هستند؟ تاریخ ادبیات کودکان ایران تلاش کرده‌است با یاری گرفتن از اسناد معتبر تاریخی و دلایل علمی، به یک یک این پرسش‌ها پاسخ دهد.
بی‌گمان نخستین کتاب‌های کودکان ناگهان پدید نیامده‌اند و در درازای تاریخ عواملی چون دگرگونی نگرش‌های تربیتی و آموزشی، تداوم گرایش به افسانه‌ها و قصه‌های عامیانه در میان کودکان و نوجوانان، ساده شدن نثر فارسی، نفوذ ادبیات امروزی ایران، ورود دستگاه چاپ به ایران و تولید کتاب در گستره‌ای بزرگتر، بنیادگذاری مدرسه‌های جدید در ایران، رشد روان‌شناسی کودک و توجه به نیازهای او از جمله عواملی هستند که به پدید آمدن مقوله «ادبیات اطفال» و انتشار اولین کتاب‌های کودکان کمک کرده‌اند. تاریخ ادبیات کودکان ایران، پژوهشی فراگیر است، زیرا نه تنها از آغاز تاریخ فرهنگ شفاهی و باستان، مسیر شکل‌گیری ادبیات کودکان را پی‌گرفته‌است، بلکه ادبیات کودکان قوم‌های ملی و دینی گوناگون ایران را از ادبیات آذری، کردی و... تا ادبیات آسوری، ارمنی، کلیمی و... مورد بررسی و ارزیابی قرار داده‌است.
تاریخ ادبیات کودکان ایران از آغاز ادبیات شفاهی و دوره باستان تا سال ۱۳۵۷، ده جلد را در برمی گیرد. کار پژوهش این مجموعه اثر مرجع در موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان انجام شده‌است و انتشار آن را شرکت نشر چیستا برعهده داشته‌است. از این مجموعه تاکنون هفت جلد آن منتشر شده‌است و سه جلد باقیمانده که در شهریور ۱۳۸۶ به اداره کتاب وزارت ارشاد سپرده شده‌است، هنوز نتوانسته‌است مجوز انتشار دریافت کند.
http://fa.wikipedia.org
