فضاسازی واژگانی در شعر انقلاب (با تأکید بر شعر سیدحسن حسینی)
محسن ذوالفقاری, جلیل مشیدی, علی اکبر کمالی نهاد
چکیده
وقوع انقلاب اسلامی ایران و حوادث بعد از آن مثل هشت سال دفاع مقدس; فضای تازهای را در شعر شاعران انقلابی بهوجود آورده است. شاعران این دوره; بنا بر موضوعات و حوادثی که به آنها می پردازند; شعر خود را در سبک و فضایی خاص و متناسب با موضوع به پیش میبرند. هدف این مقاله; بررسی نقش واژهها در فضاسازی و ایجاد سبک شعر سیدحسن حسینی به عنوان یکی از شاعران شاخص انقلاب است؛ بر این اساس; سیر فضاهای شعری در مجموعههای او را در دو حوزه مورد بررسی قرار داده و مؤلفههایی را که باعث شکلگیری این فضاها شدهاند; مشخص نمودهایم. از مهمترین عوامل طراوت و پویایی شعر او; فضاهای متنوع آن است؛ بهگونهای که در برخی دفترهای خود که به یک موضوع مانند اشعار آیینی پرداخته; تنوّع فضا مانع یکنواختی اشعار شده است. وی برای خلق فضاهای شعری خود از کارکردهای گوناگون واژه مثل: تلفیق ژانرهای مختلف و بهکارگیری واژهها از حوزههای مختلف دینی و صحنههای جنگ; ایجاد تقابلها; ایجاد تناسبهای معنایی و لفظی; موسیقی تکرارها; رفتارهای دستوری خاص با واژه; کاربرد صفت بیانی رنگها متناسب با فضاهای شعری و... توانسته فضاهای منسجم و متنوعی را با سبکی خاص; به اقتضای موضوع بر شعر خویش بگستراند و در نهایت; این فضاسازی موجب تجسّم عینی تجربه و افزایش نیرو در القای عاطفه و معنا در مخاطب شده است.
موضوع
