خوانش نمادگرایی پایداری در مجموعة شعرگنجشک و جبرئیل و الحسین لغة ثانیة
مقاله 4، دوره 9، شماره 16، بهار و تابستان 1396، صفحه 65-86   اصل مقاله (456 K)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22103/jrl.2017.1722
نویسندگان
احمدرضا حیدریان شهری1؛ حکیمه دانشور 2؛ حبیبه عزیزی افضلی3
1عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی
2دانشجوی دکتری
3کارشناس ارشد زبان و ادبیّات عربی و مدرس دانشگاه فرهنگیان
چکیده
شعر پایداری عاشورایی عربی و فارسی هر روز پرتوان‌تر از دیروز، عرصه‌های معنایی و تصویرآفرینی و صور خیال را می‏ پیماید و غنی‌تر و شکوفاتر می‌گردد تا جایی‌که توانسته از مرزهای عادی درگذرد و در مقایسه با شعر دهه‏ های گذشته زیباتر، خیال‌انگیر‏تر و پر رمز و رازتر شود. توجّه به این نمادها ما را با پیام‏ها و آرمان‏های عاشورا و شاعران عاشورایی آشنا می‏ سازد؛ «گنجشک و جبرئیل سید حسن حسینی و «الحسین لغة ثانیة» سرودۀ جواد جمیل دو اثر سرآمد نمادپردازی در شعر عاشورایی هستند که در این مقاله با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی تطبیقی نمادها‌ی آنها می‏پردازیم.
  از دید حسینی، عاشورا  نه تنها حادثه ‏ای مغموم  نیست، بلکه او  با کاربرد بالای بسامد نمادهای حنجره، گلو و گلوگاه و رنگ سرخ بر عدالت‌خواهی‌، فریاد و مبارزه‌طلبی قیام عاشورا تکیه می‌کند. اندیشه و فلسفة حاکم بر تمامی اشعار این مجموعه «ما رایتُ إلاّ جمیلاً» می‏باشد؛ همچنین در زمنیة نمادهای ملّی  و اسطوره‏ای حسینی با تکیه بر فرهنگ ایرانی و اسلامی و با اعتقاد به حکمت اشراق اشعار خود را می‌سراید.
جمیل با نگاهی فرامکانی و فرازمانی به عاشورا می ‏نگرد. نمادهای لب، خاکستر و خاکستری در شعر او، فضای استبداد و ابهام حاکم بر کشور عراق را مجسّم می ‏نماید و زخم و جراحت حسین (ع) زبانی دیگر است؛ زبان دومی که تفسیر زبان وحی و پیامبر (ص) است.
  
کلیدواژه ها
گنجشک و جبرئیل؛ الحسین لغة ثانیة؛ عاشورا؛ نماد
اصل مقاله (456 K)