ناقوس بوسیدن در قصیده ی ترسائیهی خاقانی
مقاله 2، دوره 8، شماره 1، بهار 1395، صفحه 25-40
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 نصرالله امامی؛ 2 بهمن رضایی
1دانشگاه شهیدچمران اهواز
2دانشگاه شهید چمران اهواز
چکیده
ناقوس بوسیدن در قصیدهی ترسائیهی خاقانی
چکیده
آنچه در این پژوهش بررسی خواهد شد، بیت زیر از قصیدهی «ترسائیه»ی خاقانی است:
روم ناقوس بوسم زین تحکّم
شوم زنّار بندم زین تعدّا
در سالهای اخیر، برخی از شارحان در ضبط واژهی «بوسم» در بیت یاد شده از خاقانی، تردید کرده و باور دارند که این واژه تصحیف «نوشم» (صورت کوتاهشدهی نیوشیدن) و به معنای شنیدن است و سخن خاقانی را در این بیت نه ناقوس بوسیدن، بلکه ناقوس نوشیدن؛ در معنای نیوشیدن و شنیدن گرفتهاند که در گذر زمان تصحیف شده و بهصورت ناقوس بوسیدن درآمدهاست. هدف نگارندگان از این نوشتار، بررسی معنایی و کاربردی «ناقوس» و انواع آن در متون منظوم فارسی و پیشینهی این واژه و سرانجام، رسیدن به مفهوم درست ناقوس و ناقوس بوسیدن است و در همین رهگذر سعی شده است تا با مراجعه به منابع لغت و دیوانهای شعری فارسی، موضوع ناقوس بوسیدن/ نوشیدن بیشتر بررسی و ریشهیابی شود و این ابهام رفع گردد.
کلیدواژهها: خاقانی، قصیدهی ترسائیه، ناقوس بوسیدن، تصحیف.
کلیدواژگان
خاقانی؛ قصیدهی ترسائیه؛ ناقوس بوسیدن؛ تصحیف
اصل مقاله (492 K)