بررسی تطبیقی قصاید رضویّة ابن یمین و صاحب بن عبّاد با رویکرد بینامتنی
مقاله 3، دوره 5، شماره 20، زمستان 1394، صفحه 41-58
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
چکیده
رویکرد بینامتنی یا ارجاعات میانمتنی یکی از مباحث مهمّ و مورد توجّه نظریهپردازان معاصر است. در این رویکرد، فرض بر این است که متون مختلف از دیرباز با یکدیگر تعامل داشته و تحت تأثیر آثار پیش از خود خلق شدهاند. از این رو، هیچ اثر مستقلّی را نمیتوان یافت که از این تأثیرپذیری و روابط بینامتنی متقابل برکنار بوده باشد. از جمله متونی که در این زمینه قابل بررسی هستند، قصاید فراوانی است که در مدح و ستایش امام هشتم شیعیان به زبان فارسی و عربی به رشتة نظم درآمدهاند. با نگاهی به این قصاید ملاحظه میشود؛ اشتراکات معنایی و لفظی بسیاری در آنها وجود دارد؛ گویی هر یک از آنها با توجّه به شعر قبل از خود سروده شدهاند. در این جستار، کوشش شده است تا دو قصیدة رضویّه از ابن یمین به زبان فارسی و صاحب بن عبّاد به زبان عربی، بر اساس نظریّة بینامتنی مورد بررسی قرار گیرد. نتیجه، بیانگر این است که قصاید مدّنظر در دو حوزة محتوا و ساختار دارای اشتراکات زیادی است به گونهای که میتوان ادّعا کرد؛ در این دو متن، تعامل و روابط دیالکتیکی و به تعبیر باختین، منطق مکالمه، حکمفرما بوده است.
کلیدواژگان
واژگان کلیدی: امام رضا (ع)؛ قصیدة رضویّه؛ ابن یمین؛ صاحب بن عبّاد؛ بینامتنیّت
اصل مقاله (1341 K)
