مطالعۀ تطبیقی شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» فروغ فرخزاد و سینمای موج نو فرانسه
قدسیه رضوانیان، دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران، بابلسر
مرضیه ابراهیمی، دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش هنر دانشگاه مازندران، بابلسر
چکیده:
ادوارد سعید، صاحب‌نظر فلسطینی‌تبار امریکایی معتقد است مقایسۀ تطبیقی دو اثر تنها زمانی منصفانه است که خوانشی دموکراتیک از هر دو اثر داشته باشیم. خوانش دموکراتیک از نظر وی با بررسی نشانه‌های جغرافیایی، ایدئولوژیکی و تاریخی دو اثر آغاز می‌شود و با بررسی نحوۀ کاربرد زبان در دو اثر ادامه می‌یابد. شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد» سرودۀ فروغ فرخزاد را می‌توان آغازگر نوعی گونۀ شعری در ادبیات فارسی دانست که در لحنش به موسیقی، در بیانش به تصویر و در روایتش به سینما نزدیک می‌شود. از طرفی سینمای موج نو در فرانسه نیز که بی‌شک یکی از تأثیرگذارترین جنبش‌های سینمایی تاریخ سینمای جهان است به گفتۀ صاحب‌نظران به «سینمای شعر» گرایش دارد. در این مقاله نخست نقد تطبیقی دموکراتیک از منظر ادوارد سعید را تبیین میکنیم آنگاه با بهره‌مندی از این روش، به مطالعۀ تطبیقی شعر نامبرده و سینمای یادشده می‌پردازیم. بدیهی است این مقایسه به‌دلیل شباهت‌های آنها انجام می‌شود ـ به‌رغم تفاوت‌هایشان در زمینه‌های فرهنگی و اجتماعی ـ و با اینکه در قالب رسانه‌های متفاوتی ارائه شده‌اند، در هر دو، تصویرْ نقش اساسی در بیان هنر دارد. در هر دو با تأکید بر راوی اول شخص و «منِ» آفریننده، بر فردیت تأکید شده است. هر دو تا حدی تحت تأثیر فلسفۀ اگزیستانسیالیسم بوده‌اند و آزاداندیشی و تلاش برای رهایی از قیود اجتماعی که محتوای اصلی این آثار است سبب شده است در فرم خود دنباله‌رو نظم مألوف نباشند و هریک به سهم خود به جنبشی جریان‌ساز تبدیل شوند.
کلیدواژه‌ها: ادوارد سعید، سینمای موج نو، شعر «ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد»، فروغ فرخزاد، نقد تطبیقی دموکراتیک.
http://persianacademy.ir/fa/at12.aspxتمام‌متن
