غزل مولانا و سعدی پس از گذشت سالها هنوز جزو هنرهای اعجاب انگیز می باشد و هنوز برجسته می نماید،
مضامین مشترک غزلیات سعدی و مولانا
استاد راهنما: قاسم انصاری
نگارش: زهرا بصیری فرد
دانشگاه آزاد – واحد تاکستان؛ 1390
شماره ثبت: 5831459
چکیده
غزل مولانا و سعدی پس از گذشت سالها هنوز جزو هنرهای اعجاب انگیز می باشد و هنوز برجسته می نماید، کسی نیست که با خواندن چند غزل مولانا و سعدی احساس حیات و نیروی مضاعف ننماید و جاذبه ی شدید، نیروی ماورایی و مرموزگاه نزدیک و گاه دور او را به سوی خود نکشد و این چیزی نیست جز نیروی عشق ، عشقی حاکم بر کل هستی که از کوچکترین ذرات تا بزرگترین سیارات را به چرخش وا داشته است. مولانا و سعدی خود از سیراب شدگان چشمه کلام وحی و حدیث می باشند و در طول حیات ، خود را وقف بیان این عشق کرده اند. مولانا عشق عرفانی و سعدی عشق زمینی را که منتهی بع عشق الهی می شود انتخاب کرده اند.
مضامین مشترک غزلیات سعدی و مولانا:
1- اخذ مضامین قرآنی است که از نکات و توصیه های اخلاقی گرفته تا قصص انبیا دیده می شود. آنها چون درختی بی مانند که شاخه های متعدد دارند هر کدام از این شاخه ها رنگ و بویی خاص در فضا می پراکنند ولی با این همه ریشه و اساس آنها یکی است.
2- از حیث به کارگیری اصطلاحات عرفانی و اخلاقی : آن دو شاعر از اصطلاحات عرفانی و اخلاقی الهام می گیرند. سعدی از دیدگاه دیگر از اصول و مقررات می خواهد مسائل عرفانی را حس نماید بطوریکه همه آن را درک کنند ولی مولانا بدون هیچ اصول و قانونی مسائل عرفانی را بیان می کند.
3- اصول مورد توجه هر دو شاعر تا حدی مشترک می باشد: اصولی چون خدا، قرآن، مرگ، علم و هنر، معرفت دل، حقیقت، دوستی، عشق غیرت، محبت و دوستی، حیا، شور و شوق و ذوق، قرب وصل، انس، طبیعت و...
مفترقات غزلیات هر دو شاعر شامل : عرفان و تصوف ، امانت و رحمت خدا، ادب و تربیت، خاموشی و تنهایی ، بذل و ایثار، تواضع و...
4- اصطلاحات و مسائل اخلاقی را از شعرو نویسندگان قبل از خود استفاده کرده اند به طوریکه هر دو شاعر از عطار ، نظامی ، فردوسی، و نویسندگان صوفیه تضمین کرده اند یا تاثیر پذیرفته اند.
5- هردو شاعر از اشعار عرب و زبان عرب آگاهی کامل دارند.
6- مهمترین وجه تشابه سعدی و مولوی توجه به فیض الهی ، خارج نبودن از حدود شریعت و پیروی آداب و مقراتی که انسان را به عشق و بعد به خدا می رساند.
خلاصه این دو شاعر استاد مسلم غزلیات عاشقانه و عارفانه می باشند. این پایان نامه براساس روش مقایسه ای نوشته شده است. بعد از خواندن غزل های دو شاعر مضامین مشترک و مفترقات جدا گردید. ابتدا اصطلاحات و کلمات عرفانی معنی شده و بعد اشعار دو شاعر با هم مقایسه شد. این پایان نامه شامل کلیات و شش فصل می باشد.
این پایان نامه در کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی موجود می باشد.
