استاد راهنما: مریم صالحی نیا؛ نگارش: هاجر پولادچنگ نجف آبادی.- دانشگاه فرد وسی ؛ 1393

مدح مذهبی از کارکردهای کهن در ادبیات فارسی و عربی است. شخصیت والای معصومین (ع) همواره از کانون های مضمون آفرینی و تصویر سازی شاعران و نویسندگان مختلف هر دو ادب بوده است. عموم ادیبان فارسی و عربی ، حوادث زندگی و جلوه های مختلف شخصیت امامان و اهل بیتشان را در آثار خویش منعکس کرده اند. زلالی خوانساری و ابن معتوق موسوی از جمله این شاعرانند که اداتشان را در اشعار خود نسبت به پیامبر (ص) حضرت علی (ع) و امام حسین (ع) نشان داده اند . آن بخش از اشعار مذهبی آنها که در شان این سه بزرگوار سروده شده موضوع این پژوهش است که با رویکردی سبک شناختی – صورت گرایانه به بررسی آنها پرداخته ایم . زلالی خوانساری شاعر شیعه مذهب عهد صفوی (قرن یازدهم) است. مدایح او در شان بزرگان دین ، حکایت از مشرب مذهبی وی دارد. سروده های او سرشار از آرایه های مختلف بلاغی و بدیعی است. ابن معتوق موسوی بیز شاعر شیعه مذهب هم دوره زلالی خوانساری (قرن یازدهم هجری ، مقارن با عهد عثمانی ) در ادبیات عربی است. رقت و روانی لفظ و معنا در شعر او و دور بودن آن از ابهام و پیچیدگی سبب شهرت اشعار وی شده است . در این پژوهش که در دو فصل تنظیم شده با توجه به اصول سبک شناختی و صورتگرایی ، نشان داده شده که هر کدام از این دو شاعر چگونه به تکریم معصومین (ع) پرداخته اند. در فصل اول این جستار ، زمینه های تاریخی – عقیدتی شعر مذهبی در ادب فارسی و عربی تا سده یازدهم هجری مورد واکاوی قرار گرفته است و سپس زلالی خوانساری و ابن معنوق موسوی ، معرفی و اندیشه های شیعی ایشان به اجمال بیان شده است . در فصل دوم به بررسی اشعار مذهبی آن ها،که در دو گونه مدح و مرثیه سروده اند با رویکرد سبک شناختی – صورت گرایانه پرداخته و در نهایت به این نتیجه رسیده ایم که شعر هر دو شاعر از نظر فرم بیرونی و درونی شبیه و از نظر فرم ذهنی و ویژگی های ادب فارسی و عربی بر می گردد.

کلید واژه ها

شعر مذهبی،سبک شناسی،صورتگرایی،زلالی خوانساری،ابن معتوق موسوی

پایان نامه با شماره ثبت : 5844917 در کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی نگهداری می شود.