تحلیل و بررسی تخلص در شعر فارسی
استاد راهنما: دکتر جهانگیر صفری
نگارش: مهدی مقاره عابد
دانشگاه شهر کرد ؛ 1389
شماره دیویی:ت714م 009/ 1فا8
چکیده
در این پژوهش ابتدا در فصل اول درباره تخلص از نظر لغوی و بلاغی تحقیق شده است و درباره شخص دستوری (سوم شخص مفرد و دوم شخص مفرد ) «منادا» مطالبی ازایه گردیده است. سپس درباره کاربرد جدی تخلص در غزل و تناسب موضوع بیت تخلص با مفهوم شعر و جایگاه بیت تخلص بحث شده است. در بخش دیگری از این فصل تخلص در شعر شاعران دوره های مختلف بررسی و منشاء آنها طبقه بندی و ارایه شده است. یکی از بحث‌های نو در این پژوهش بررسی محتوای بیت تخلص است که معمولا یا حاوی خبر است و خبری را مطرح می کند یا اینکه پندو پیامی در بردارد و در این بخش به آن اشاره شده است.
در فصل دوم بر اساس کتاب‌های تاریخ ادبیات و تذکره‌ها و دیوان شاعران از شاعرانی که شعری از آنان باقی مانده یا دیوانی موجود است نمونه‌هایی از تخلص ذکر شده و شرح مختصری از زندگی و آثار و تخلص آنها ارایه گردیده است و در پایان هر بخش از این فصل ؛ تخلص‌ها بررسی و بر اساس منشاء آنا طبقه بندی شده است و کمیت آماری منشاء تخلص‌ها طبق جدول‌های فراوانی نسبی و درصد تقریبی و نمودارهای دایره‌ای مربوط به جدول ها ارایه گردیده‌است.
در فصل سوم نمونه‌های تخلص در قالبهای شعری مختلف آمده است و در قصیده و غزل مفصل بررسی شده است . در غزل نمونه های تخلص به صورت سوم شخص مفرد و دوم شخص مفرد(منادا) با محتوای خبر و پند و پیام به کار رفته ؛ ارایه شده است.
در فصل چهارم به طور مفصل و مشروح از ابعاد مورد مطالعه در این تحقیق ؛ تخلص در قصاید ناصر خسرو بررسی شده است و با همین کیفیت تخلص در غزلیات سنایی ؛ خاقانی؛ سعدی و حافظ جداگانه مطالعه شده است و کمیت آماری موضوعات مهم به صورت جدول های فراوانی نسبی و درصد تقریبی و نمودارهای دایره‌ای ارایه گردیده است.
این پایان نامه در کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی موجود می‌باشد .
