بررسی سر چشمه های ادبی و تصویری موجودات تخیلی کتاب ( عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات ) القروینی
استاد راهنما : دکتر علیرضا طاهری
تحقیق و نگارش : مریم زند حقیقی
دانشگاه سیستان و بلوچستان ، 1390
شماره ثبت : 5830247
چکیده
زکریای قزوینی (600-682ه.ق) از علما و فقیهان قرن هفتم است که با تالیف کتاب خود در زمینه ی علوم طبیعی به نام «عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات » شهرتی جهانی یافت . آنچه دراین پژوهش مورد توجه قرار می گیرد ، بررسی سرچشمه های ادبی و تصویری موجودات تخیلی تصویر شده در این کتاب و شرح دقیق ساختار ظاهری و رفتاری این موجودات است .
موارد بررسی شده در این پژوهش نشان می دهد که خاستگاه اولیه موجودات تخیلی ملهم از طبیعت بوده و ریشه در اساطیر و افسانه ها دارد و بعضی از حکایت های این کتاب برگرفته از اخبار ، احادیث و قصص قرآنی و در مواردی نقل قول هایی از بزرگان چون ارسطو ، ابوریحان بیرونی ، ابن سینا ، جاحظ و پلینی بوده و بعضی از داستانها شرح روایاتی از جوالان و سیاحان است . بنابراین موجودات شرح داده شده و تصویر شده می تواند بر اساس تاثیر کتب و یا شرح روایاتی باشد که سیاحان و جهانگردان از نقاط مختلف حکایت نموده اند . به طور کلی در تمام نسخه ها هدف نگارگر در بعضی از موارد آزادانه و به مدد تخیل خود پیش رفته و در واقع مرز میان واقعیت و تخیل برای به تصویر کشیدن جهانی پر از شگفتی برداشته شده است .
کتاب با ساختار دایره المعارفی خود توصیفی از شگفتی های آفریدگان جهان ، معرفی و شرح انواع مختلف موجودات ترکیبی در سیمای صورت های فلکی ، فرشتگان ، انواع موجودات ترکیبی بری و بحری ، گونه های موجودات ماورایی چون (دیو، جن،غول) ، انواع مخلوقات عجیب الشکل و حیوانات مرکب در ترکیبات «حیوان-حیوان» ، «انسان - حیوان» ، «حیوان- انسان» و «مخلوقات عجیب » ارائه می دهد.
کلمات کلیدی : موجودات تخیلی - عجایب المخلوقات و غرایب الموجودات - القزوینی - نگارگری
این پایان نامه در کتابخانه تخصصی ادبیات موجود است.
