استاد راهنما: محمد فاضلی

نگارش: زهرا غفاری

دانشگاه آزاد واحد مشهد؛ 1388

شماره ثبت: 5834287

چکیده

ایران باستان دارای چهار طبقه پیشدادیان، کیانیان، اشکانیان، و ساسانیان بوده است. فرهنگ این سرزمین ، با کیومرث، هوشنگ، طهمورث و جمشید در دوره پیشدادیان آغاز شده، در پادشاهی فریدون، ایرج و منوچهر مربوط به زمان کیانیان پا گرفته و پس از آن در دوره زردشت و بخصوص انوشیروان یعنی همزمان با ساسانیان، به اوج خود می رسد. با توجه به شاهنامه در می یابیم، ساسانیان در بین دیگر دولتها، از ثبات و قدرت ویژه ای برخوردار بوده اند. آثار برخی خدمات ارزنده ایشان مانند تشکیل ادارات ثابت دولتی که تحت امر مرکز بوده، بقایای باقی مانده از بناهای عظیم ، ترجمه کتابها از زبانهای یونانی و هندی به زبان پهلوی و برخی از آداب و رسوم معمول در جامعه آن زمان، باقی مانده است. فردوسی به زیبایی هرچه تمامتر به بیان این رسوم مانند چگونگی آموزش دین و دانش و دبیری، آیین بزم و رزم و شکار و سایر هنرها، پرداخته است. دین رسمی در این دوره، زردشتی بوده و دیگر ادیان در عقاید خود آزاد بودند. تعلیم و تربیت، از هفت سالگی شروع می شد که شامل پرورش دینی و اخلاقی، ورزشی و نیز آموزش خواندن و نوشتن به زبان پهلوی بود. فرماندهی کل ارتش نیز در سه قرن اول دوره ساسانی، در دست یک نفر از خاندان شاهی بود که به صورت ارث در بین ایشان دست به دست می گشت. در زمان انوشیروان این فرماندهی به چهار تن، در هر یک از نواحی چهارگانه کشور واگذار گردید.در جامعه ساسانی، نظام طبقاتی که از زمان مادها، هخامنشیان و اشکانیان وجود داشت، به اوج خود رسیده و مقررات «کاشت»حکمفرما بود. شاه در راس همه قرار داشت. همه چیز از خزانه، سپاه و حکومت در حیطه قدرت او بود . پس از او اشراف روحانی و غیر روحانی قرار داشتند. تامین هزینه های سنگین دربار، دستگاههای دولتی، ارتش، جنگها و از این قبیل بر دوش پیشه وران و روستاییان بوده که به صورت مالیات می پرداختند. از طرفی ایشان باید در جنگها شرکت می کردند. این در حالی بود که ثروت در میان بزرگان و موبدان پخش شده و در عین حال از پرداخت مالیات معاف بودند. تجمل گرایی و ثروت اندوزی شاهان، اشراف و موبدان را در خود غرق کرده بود. محرومیت طبقه پایین جامعه رو به فزونی بود. نارضایتی طبقه عامه و بی اعتمادی ایشان به خاندان ساسانی، جنگها و شورشها و کینه جویی که در اثر غرور و ظلمهای طبقاتی بالا ایجاد شده بود، باعث سقوط یک دولت چهارصد ساله گردید.

این پایان نامه در کتایخانه تخصصی ادبیات موجود است.