بازسازی گفتمان پیامبران (ص) در صحیفه سجادیه واکاوی کردار گفتمانی با استفاده از نظریه باختین و الگوی سه بعدی فرکلاف
استاد راهنما: احمد پاکتچی
نگارش: محمد نصراوی
دانشگاه علامه طباطبایی 1394
شماره ثبت: 5845768
چکیده
تاریخ هر ملتی سرشار از نقاط تاریک و مجهول است که آیندگان در ژی واکاوی و ژرده برداشتن از این ظلمات تاریخی بوده اند. نیایش و دعا در هر ملتی به عنوان آیینی فردی و روحانی شناخته شده است.با توجه به انیکه هر نیایش و دعایی در بافت خاصی زاییده می شود. زبان آن نیایش و دعا و بافت لحظه تولید آنمی تواند، روابط پنهان شده در پس پرده قدرت را بنمایاند. این مطالعه با تمرکز بر ویژگی ژانر دعا و وجه اجتماعی آن سعی در گفتمان کاوی تاریخی متن کتاب صحیفه سجادیه داشته است. هدف از این مطالعه سامان دهی روشی برای مطالعه گفتمانی متون دینی به خصوص متون عرفانی و دعایی بوده است. سوالی که پیکره این مطالعه را سامان داده است این است که گفتمان (( پیامبر(ص) )) در برابر چه گفتمان های در متن صحیفه مطرح شده است. برای پاسخ به این سوال ، نگارنده با تلفیق مفهوم فضا زمان و منطق گفت و گوی باختین و الگوی سه بعدی فرکلاف، الگویی متناسب سازی شده را برای فهم اجتماعی متن دعای صحیفه به سوال مطالعه پاسخ داده است. نتایج به دست آمده از مطالعه نشان دهنده این امر است که با درنظر گرفتن تمایز میان خوانش زمان نقطه تولید و مصرف متن و با تمرکز بر نقطه تولید متن می توانیم به سطحی از فهم اجتماعی بر مبنای خوانش زمان نقطه تولید و مصرف متن دعایی برسیم. با واکاوی کردار گفتمانی دیدیم که گفتمان (ص)، به مثابه یکی از دال های کانونی متن صحیفه در مسیر گفتمان سازی نوبت هاشمی به کار گرفته شده و با دال هایی چون: اصحاب، آل محمد، مکه، مدینه، قرآن، سنت، مفصل بندی و بیان شده است. صلوات صلوات نیز در متن صحیفه به مثابه نقش نمای گفتمان به کار گرفته شده که نمود طبیعی سازی گفتمان پیامبر (ص) ، است این بیان گفتمانی در برابر گفتمان هایی چون : گفتمان عثمانی، گفتمان پیامبر زدایی، و سنت گریزی، گفتمان خلافت و تقابل شام در برابر حجاز در متن صحیفه استفاده شده و حاکی از نوعی نبرد گفتمانی میان نبوت هاشمی با یگر جریان های فکری بوده است.
این پایان نامه در کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی موجود است.