مقدمه ، تصحیح و تحشیه ماتمکده بیدل قزوینی( phd)

استاد راهنما: اسحاق طغیانی

نگارش: حمید عابدیها؛ دانشگاه اصفهان.- 1392

چکیده

ماتمکده عنوان کتابی است از مولا قربان ابن رمضان بادشتی رودباری قزوینی متخلص به بیدل که موضوع آن مقتل حسینی (ع) است و حوادث حماسه 61 هجری را ز لحظات شهادت امام حسین(ع) تا گسیل داشتن کاروان اسیران با سرهای مطهرشهدا از کربلا به کوفه و شام و نهایتا برگشتن اسرا به کربلا در اربعین اول، در بر دارد. کتاب که تاریخ اتمام آن 1267 ه.ق است در قالب نظم و نثر تالیف گردیده و از حیث ادبی و بلاغی از اهمیت بسزرایی برخوردار است.

مقدمه این پژوهش می کوشد تا مختصری پیرامون ترجمه حال مصنف و جایگاه ادبی و میزان تاثیر گذاری وی در نوع ادبی " مرثیه" و مقتل نویسی به دست دهد. آنگاه درباره نام، موضوع، محتوا و ساختار ماتمکده بحثی خواهد رفت. تحلیل سبکی و بررسی ارزش های ادبی و جایگاه تاریخی اثر نیز به اجمال به میان خواهد آمد. در ادامه به نقش و اهمیت و جایگاه عنصر تعلیم در این اثر با ذکر بعضی عناوین و نقل نمونه ای مختصر بسنده گردیده پس آنگاه در نقد محتوایی – ساختاری آن به ذکر شواهدی پرداخته خواهد شد. بخش اصلی پژوهش همانا متن تصحیح شده نیمه مخست کتاب( از آغاز تا پایان مجلس هفدهم) به همراه پی نوشت هایی است که در توضیح دقایق و لطایف ادبی و برگردان عبارات عربی و اشاره به مآخذ و استنادات مضامین و جملات مندرج در متن اثر، گزارش گردیده است.

ماتمکده بیدل قزوینی از جمله مقتل های زیبا و کم نظیرفارسی در تاریخ ادبیات ایران است که هم به لحاظ ادبی و هم به جهت تاریخی مهم و معتنابه بوده، تصحیح، توضیح و انتشار آن در رستای احیاء و معرفی یکی از برترین مفاخر مکتوب ادبیات آیینی ایران اسلامی، شایسته و بلکه بایسته می نماید.

کلیدواژه ها: ماتمکده، بیدل قزوینی، مرثیه، مقتل، تصحیح