مفهوم زمان و معنای واژه های آن در زبان فارسی
استاد راهنما: ا.د غازی لعیبی شویل
نگارش: انور عباس مجید حیدر الوائلی
دانشگاه بغداد؛ دانشکده زبانها گروه زبان و ادبیات فارسی؛ 2015
شماره ثبت: 5843701
چکیده به زبان فارسی
این رساله تحقیقی است در خصوص مفهوم زمان و معنای واژه ها ی آن در زبان فارسی از دیدگاه زبانشناسان , فیلسوفان و حکما است . این موضوع بررسی دارای اهمیت ویژه ایست , آن را از یک طرف اهتمام ویژهای , به مفهوم زمان که بعنوان یکی از مهمترین مسائل فکری بشر از قدمی تا به حال می دهد , به طوری که آنها را نه تنها به عنوان مسائلی در فلسفه محض در آورده که در عصرحاضر , به عنوان یکی از ÷یچیده ترین مسائل مبادی متافیزیکی علوم نوین درعرصه فلسفه علم مطرح نموده است . این مطالعه , علاوه بر انیکه سعی دارد , حد الامکان به تبعیین این نظریات از نظرگاه فیلسوفان درچهار چوب زبان فارسی و ابعاد معنایی آن , با استفاده از آثار ایشان یا نقطه نظرات مفسرین مهم آنها بپردازد , آنها همچنین برای رسیدگی به برخی از مسائل اشاره می کند. این مطالعه , هم شامل برخی مسائل و جزتیات مطرح در ساختار نظریات و هم شامل تطبیق های کلی با نظر گاهی فراگیرتر می باشد. محتوای این رساله به تبیین و طرح ملزومات و مقدمات , پیش فرض ها , استدلال ها ودیگر مسائل مرتبط با نظریه زمان و مفهوم آن اختصاص یافته است . و از جانب دیگر این مطالعه و بررسی برمیگردد به اصول زبانی در چاچوب معناشناسی برای واژه های زمانی که درآورده ازیکی از مهمترین کتابها به زبان فارسی نوشته است .
همچنین باید بیان کنم که مطالعه و بررسی این موضوع , مطالعه زبانی صرف و خالص بر اساس روش تحلیلی توصیفی در چارچوب نظریه حوزه های معنایی است .
این رساله شامل سه فصل و هر فصل دو قسمت و هر قسمت شامل مجموعه مباحث مطرح شده در این سه فصل به قرار زیر می باشد :
در آغاز این رساله به درآمد شروع کردم و آن شامل دو مبحث است , مبحث اول درباره ء زمان در زبان و اصطلاح , بینش اساطیری و مفهوم زمان در بینش اساطیری , اما مبحث دوم بعنوان زمان ذاتی و موضوعی مورد بحث قرار گرفته است .
اما فصل اول شمامل دو قسمت قسمت اول زیر عنوان ) بینش تمدنهای باستان و معاصر به زمان ) و آن شامل هفت مبحث است , مبحث اول پیرامون بینش ایران باستان به زمان , مبحث دوم درباره بینش هند به زمان , مبحث سوم درباره بینش چین به زمان , مبحث چهارم پیرامون بینش یونان باستان و قرون وسطی به زمان , مبحث پنجم پیرامون بینش تمدن فلاسفه غربی معاصر به زمان , مبحث ششم درباره رابطه زمان به حرکت و مبحث هفتم درباره نظرات متفاوت فلاسفه به حقیقت زمان و حدوث و قدم عالم ارائه گردیده است . اما قسمت دوم زیر عنوان (بینش ادیان و مذاهب به زمان ) و آن شامل پنج مبحث است , مبحث اول درباره بینش یهود و مسیحیت به زمان , مبحث دوم درباره زمان در قرآن کریم , مبحث سوم پیرامون زمان در احادیث پیامبر وآل بیت (ص) , مبحث چهارم پیرامون امام مهدی (عج) و زمان و مبحث پنجم پیرامون بینش حکمت اسلامی به زمان پرداخته شده است .
اما فصل دوم شامل سه قسمت , قسمت اول زیر عنوان (واژه های فارسی مخصوص به زمان ) و آن شامل دو مبحث است , مبحث اول درباره نگاه اجمالی به مفاهیم الفاظ زمان از لحاظ دستوری و مبحث دوم پیرامون (واژه های فارسی مخصوص به زمان) روزه ها مورد بحث قرار گرفته است . اما قسمت دوم نیز زیر عنوان (واژه های فارسی مخصوص به زمان ) و آن شامل پنج مبحث است . مبحث اول درباره واژه های فارسی مخصوص به زمان وصف عمر انسان , مشبحث دوم درباره واژه های فارسی مخصوص به زمان بیکرانه و زمان آخرت , مبحث سوم پیرامون واژه های فارسی مخصوص بهزمان ماه ها , مبحث چهارم پیرامون واژه های فارسی مخصوص به زمان سال ها , اما مبحث پنجم درباره وازه های فارسی مخصوص بهزمان گوناگون و وصف حیوان و مختصات آن و هفته ها اثبات رسیده است . اما قمیت سوم زیرعنوان (واژه های عربی دخیل وغیر عربی مخصوص به زمان ) و آن شامل هفت مبحث است , مبحث اول پیرامون واژه های عربی دخیل مخصوص به زمان روزها , مبحث دوم پیرامون واژه های عربی دخیل مخصوص به زمان بیکرانه مبحث سوم درباره واژههای عربی دخیل مخصوص به زمان گوناگون , مبحث چهارم درباره واژه های عربی دخیل مخصوص به زمان ماه ها , مبحث پنجم پیرامون واژه های عربی دخیل مخصوص به زمان وصف عمر انسان , مبحث ششم درباره واژه های عربی مخصوص به زمان سال ها و وصصف حیوان وخصوصیات آن , اما مبحث هفتم درباره واژه های سریانی , رومی , یونانی , مسیحی , عبری , فرانسوی , هندی , ترکی , لاتینی و قبطی ارائه گردیده است .
اما فصل سوم شامل دو قسمت ، قسمت اول زیر عنوان ( دگرگونی های صوتی و معنایی و اثر آنها در واژه های زمان) و آن از یک در آمد و دو مبحث تشکیل می دهد، مبحث اول درباره دگرگونی های صوتی و و اثر آنها در واژه های زمان، اما مبحث دوم پیرامون دگرگونی های معنایی و اثر آنها در واژه های زمان بیان گردید است. اما قسمت دوم و آن شامل یک موضوع درباره ازمنه فعل و ویژگیهای آنها در زبان فارسی مورد بحث قرار گرفته است.
و در آخر به صفحه نتیجه گیری و خلاصه به زبان های عربی و فارسی و انگلیسی و منابع و مآخذ این رساله انجام می دهد.
و در پایان از خداوند متعال خواهشمندم که این رساله را مورد قبول پژوهشگران گردد و بویژه کسانی که در بحث و بررسی مقایسه ای در هر دو زبان عربی و فارسی هستند.
این پایان نامه در کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی موجود می باشد.
