مطالعه تطبیقی تعزیه در ایران و هند
استاد راهنما: عباس نامجو
نگارش: رویا درخشانی؛ دانشگاه علم و فرهنگ تهران.- 1395
چکیده
نمایش‌های آیینی نشان‌دهنده فرهنگ ، هنـر و تـمدن جـوامع هستند. مراسم‌های مرتبـط با محرم، از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین آیین‌های مذهبی مسلمانان در جهان می‌باشند، تعزیه یکی از نمایش‌های آیینی مذهبی ایران می‌باشد که مرجعی بـرای شناخت بخشی از فرهنگ، مذهب و هنـر ایـران است، بخصوص در حوزه‌های موسیقی، ادبیات و نـمایش. براثر مهاجرت تـاریخی هنرمندان و علمای ایرانی به کشور هند، تعزیه و برپایی مراسم عزاداری محرم در این کشور نیـز انجام می‌شود، به‌طوری‌که می‌توان بیان داشت به این وسیله یک انتقال فرهنگی صورت پذیرفته است، اما تلفیق آداب‌ورسوم و عقاید هنـدی در آن باعث ایجاد تفاوت‌هایی در اجرای ایـن آیین شده است، که انگیزه تحقیق در باب این آیین چندبعدی را فراهم آورده‌اند. ایـن تحقیق بـه لحاظ هدف از نـوع بنیادی و بر اساس تحلیل محتوا شکل‌گرفته است و با استفاده از مطالعه اسنادی، آیین تعزیه و عزاداری محرم در ایران و هند به لحاظ ساختار، عناصر، نحوه اجرا، بسترها و زمینه‌های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و عقیدتی، و به روش تطبیقی ـ مقایسه‌ای انجام‌گرفته است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که ازنظر نحوه اجرای مراسم، تفاوت‌های بسیاری در دو کشور وجود دارد، اما در عنـاصر و نمادهایی که استفاده می‌شوند و ایمان و اعتقادات مردمان و همچنین اهداف بانیان و بـرگزارکنندگان این مراسم که ترویج تشیع و ایجاد وحدت و یکپارچگی میان مردمان بوده است، شباهت‌هایی دیده می‌شود.
کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی
