بررسی تطبیقی اوصاف سالک در غزلیات عطار و دیوان ابن فارض
استاد راهنما: عبدالله رادمرد
نگارش: عبدالرضا کریمیان؛ دانشگاه فردوسی مشهد.- 1396
چکیده
در پژوهش حاضر ،اوصاف سالک / عاشق در دیوان ابن فارض و عطار با ارائه یک طبقه بندی ، مورد بررسی و سنجش قرار گرفته است و با توجه به مبانی نظری ادبیات تطبیقی فرانسوی ، علل اشتراکات و اختلافات در اوصاف سالک در حیطه مربوط به جریانات فکری و ادبی و تأثیر محیط ، بیان شده است . دو دشاعر در بیان وصف های یک عاشق ، بسیار نزدیک به هم هستند که ریشه در مآخذ مشترک یعنی قرآن و حدیث ،جریان تصوف اسلامی و زبان فلسفی و کلامی دوره مورد بحث دار. ابن فارض بیشتر به تجربه های درونی خود به عنوان یک سالک می پردازد در حالی که شعرعطار علاوه بر اوصاف درونی و فردی و رابطه سالک با معبود ، جنبه های اجتماعی سالک را نیز در بر می گیرد و بیانی انتقادی نسبت به اضاع و اشخاص پیرامون خود دارد که این امر به محیط اجتماعی و فرهنگی و جغرافیایی ، شرایط زندگی دو شاعر ، عوامل تاریخی و نیز خصوصیت زبانی دو شاعر و ویژگی های خاص مردم عرب و ایرانی ، برمی گردد . در بیان مفاهیم مرتبط با مسئله « وحدت » و تر کیبات وابسته با آن ، ابن فارض بیان بسیار اصطلاح گرا تر ، علمی ترو پیچیده تری دارد و سالک در وضعیتی توصیف می شود که گاه پیچیده و مبهم می گردد و تفاسیر مختلفی را بر می انگیزد . ابن فارض در بیان حالات درونی یک سالک را بیشتر و با دقت زیاد تری نسبت به عطار تشریح و توصیف می کند و این امر به دلیل تمرکز او بر این جنبه از اوصاف سالک است .
کلیدواژه ها: ادبیات تطبیقی،اوصاف سالک،ابن فارض،عاشق
کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی
