بررسی تطبیقی کارکردهای طنز در ادبیّات کهن و ادبیّات معاصر با تکیه بر آثار عطّار و ابوالقاسم حالت
استاد راهنما: عباس محمدیان
نگارش: علی اصغر دلیلی صالح؛ دانشگاه حکیم سبزوار.- 1395
چکیده
در این پایان‌نامه به بررسی تطبیقی کارکردهای طنز در ادبیّات کهن و ادبیّات معاصر پرداخته شده است. تکیه‌ی این تحقیق بر آثار عطّار و ابوالقاسم حالت است. با توجّه به این‌که آثار عطّار به‌عنوان آثار عرفانی در ادبیّات فارسی شناخته می‌شوند، به بررسی مفصّل طنز در آثار عرفانی نیز پرداخته شده است. در این تحقیق، بیشتر سعی شده است به نمونه‌های طنز در ادبیّات کهن و ادبیّات معاصر اشاره شود و شگردهای طنزنویسی در هر دوره، مورد مداقّه قرار گیرد. با بررسی‌های مفصّلی که در این راستا انجام شد، دستآوردهای قابل توجّهی حاصل شد و تا حدودی شیوه‌های طنزنویسی در ادبیّات کهن و ادبیّات معاصر روشن شد و تفاوت‌ها و تشابهات این شگرد ادبی، معلوم گردید. مشترکات هر دو نسل در هدفی که از طنز دنبال می‌کنند یکی است و آن، اصلاح فرد و جامعه است؛ منتها در پرداختن به موضوعات مختلف در راستای هدف مشترک، شدّت و ضعف دارند و شگردهای طنزپردازی در ادبیّات کهن، بر شالوده‌ی داستان و حکایت و تمثیل استوار است و کمتر از صنایع ادبی و عناصر بلاغی کمک می گیرد، ولی مبنای طنز در ادبیّات معاصر، صنایع ادبی و عناصر بلاغی است و کمتر از داستان و حکایت و تمثیل استمداد می‌طلبد. طنز در ادبیّات کهن، بیشتر به اصلاح انسان می‌پردازد و در ادبیّات معاصر بیشتر در نقش اصلاح‌گر جامعه و در مقام یک منتقد سیاست‌های سیاستمداران دیده می‌شود.
کلید واژه ها: عطار،کارکردهای طنز،ادبیات کهن،ابوالقاسم حالت
کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی
