سید صابر مرجائی خالق دیوان اشعار در خصوص اشعار دینی به زبان لاتین در رثای امام حسین علیهالسلام
اسکان در ایالت کرلا و حضور در محیطی با فرهنگها و انسانهای متفاوت زمینهساز مطالعات متنوعی در آثار اندیشمندان ایرانی و هندی شد و حاصل آن تحولات فکری به همراه داشت که قلم را در دست او به حرکت در آورد.
در ابتدا با توجه به تحولات ایران و انقلاب، مقالاتی را به زبان لاتین برای نشریات و روزنامهها فرستاد. سرودن اشعار دینی و مذهبی زمینه همکاری او را با سایر نشریات اسلامی نیز گسترش داد به طوری که آثارش به صورت متداول در روزنامههای انگلیسی زبان و مجلات اسلامی چاپ میشد که علاقهمندان خاص خود را داشت. سید صابر مرجائی که در حال حاضر در سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی مشغول به فعالیت است، بعد از گذران سالها تجربه در عرصه نویسندگی، به تازگی دیوان اشعار خود را به زبان انگلیسی در رثای امام حسین (ع) به پایان رسانده است. این دیوان میتواند نمونه منحصر به فردی در نوع خود باشد که شاعر اشعار را به زبان لاتین سرایش کرده و هیچ بیتی در آن ترجمه شده اثر دیگری نیست.
سرایش خطبه نهجالبلاغه سرآغاز کار شد
سید صابر مرجائی خالق این دیوان اشعار در خصوص سرآغاز سرایش اشعار دینی به زبان لاتین میگوید: «قبل از پرداختن به این دیوان به صورت پراکنده اشعاری را به زبان لاتین میسرودم که مجموعه آن در کتابی به نام "مرواریدهای اتفاقیrandompearls" در هند به چاپ رسید. این اثر مورد توجه سفیر و سرکنسولگر ایران در هند قرار گرفت و هزار جلد از آن خریداری شد و برای توزیع در انجمنهای اسلامی کانادا مورد استفاده قرار گرفت. بعد از آن که به ایران آمدم، مشغلههای کاری و خستگی اجازه نمیداد به صورت جدی چیزی بنویسم. با اشتغال در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی و فراغت از کار تدریس علاقهمند شدم کار ماندگاری در شعر انجام دهم. باب این کار با منظوم کردن اولین خطبه نهجالبلاغه آغاز شد که به دنبال آن 3 شب در ایام مبارک رمضان در شبکه جهانی سحر برنامهای را پیرامون این موضوع اجرا کردم».
آغاز سرایش دیوان مقارن با سال عزت و افتخار حسینی
وی آغاز این فعالیت ادبی را سال 83 عنوان میکند که ایام عید آن مصادف با عزاداری سرور و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله حسین(ع) بود و این سال از سوی رهبر معظم انقلاب، به نام عزت و افتخار حسینی نامگذاری شد. مرجائی در خصوص انتخاب موضوع سرگذشت شهدای کربلا برای سرایش به زبان لاتین میگوید: «در ابتدا چون کارم با منظوم کردن برخی خطبههای نهجالبلاغه آغاز شده بود، برای انتخاب موضوع تردید داشتم و در نهایت تصمیم بر آن شد که واقعه کربلا به سرایش در آید».
صبح سحری که آن اتفاق رقم خورد
سید صابر مرجائی از سالیانی که با فراز و نشیبهای زیاد در مسیر سرایش این اشعار سپری کرده است یاد میکند. وی میگوید: «با غوطهور شدن در دریای بیکران حسینی و حلاوت عشق حسین(ع)، نمیتوانستم کار دیگری را شروع کنم و به این دلیل سرایش نهجالبلاغه تا کنون ناتمام مانده است. در سال 83 سرایش اشعار به زبان انگلیسی آغاز شد. این کار ادامه داشت تا زمانی که نوبت به ذکر واقعه شهادت امام حسین(ع) رسید. از هر زاویه که وارد میشدم نمیتوانستم حق مطلب را ادا کنم و کار در این مرحله به مدت سه سال راکد ماند و به مرحلهای رسیدم که احساس کردم دیگر نمیتوانم آن را به اتمام برسانم. بسیاری دوستان در داخل و خارج کشور منتظر تمام شدن اثر بودند و برای تکمیل آن به من فشار وارد میکردند. حتی پیشنهاد شد تا همان مقدار که نوشته شده چاپ کنم اما من منتظر نظر و گوشه چشم حضرت بودم. این نشانه در یک صبح سحر خود را نشان داد. در بهار 97 یک روز صبح احساس کردم میتوانم بنویسم. وقتی پشت میز کار نشستم و به کارهای قبلی رجوع کردم به خودم و احساس خودم نگاهی انداختم و دیدم به قوت و انگیزه آغاز کار رسیدم. خدا را شکر در روز شهادت حضرت زهرا(س) مقارن با ایام فاطمیه سال 97 این کار به پایان رسید».
انتخاب قالب قطعه در سرایش اشعارلاتین
شاعر این دیوان شعر لاتین اشعار این دیوان را در قالب قطعه به سرایش در آورده است. وی در خصوص انتخاب این قالب میگوید: «طی 6 ماه نخست آغاز کار در سال 83 در ابتدا قالب غزل را برای سرایش انتخاب کردم و با این قالب اشعاری را در خصوص بخشهای مختلف عاشورا میسرودم. این کار منسجم نبود. بعد از 6 ماه تصمیم گرفتم قالبی را انتخاب کنم و با یک پیوست تاریخی اشعاری را بسرایم که مقطع امامت امام حسن(ع) آغازین موضوع این دیوان اشعار بود. بنابراین قالب قطعه برای این موضوع انتخاب شد که هر قطعه 3 بیت و هر موضوع در قطعات متعدد سروده شد. به عنوان مثال شخصیت کودکی و به دنیا آمدن یزید در 17 قطعه و بیعت گرفتن یزید از امام حسین(ع) و دستور ایشان به متولی وقت مدینه در 33 قطع سرایش شده است. ماحصل این دیوان در مجموع 4620 هزار بیت است که در قالب 1540 قطعه سرایش شده است».
ذکر وقایع بر پایه مستندات تاریخی
سید صابر مرجائی کتب تاریخی مرجع در روایات تاریخی را منابعی عنوان میکند که یاریگر وی در ذکر وقایع حتمی رخ داده در واقعه عاشورا و قبل از آن بوده است. وی در خصوص محتوایت گنجانده شده در این اشعار میگوید: «در این اشعار کنار ذکر وقایع تاریخی هرازگاهی به نکاتی در خصوص فلسفه شهادت، پیام شهادت و پیشبینیهای شهادت توسط پیامبر اسلام(ص) نیز اشاره شده و در این موضوعات نشانههایی است برای افرادی که به دنبال حقایق تاریخی هستند. این کار با اندیشه عمیق انجام شده و از هر گونه اغراقگرایی مبرا است. نهضت امام حسین(ع) بسیار عمیق و زندگیبخش است و ایشان با شهادت خود آموزههای خود را به مردم دنیا منتقل کردند که هیچگاه فراموش نمیشود. هر سال که میگذرد مردم زیادی متوجه عزاداری ماه محرم هستند. این به خاطر جذب مفاهیم آن واقعه است که در قضیه شهادت و فدا کردن خود برای احیاء دین رخ داده و در واقع این پیام عاشورا بود که امام حسین(ع) را جهانی کرد».
حمایت صاحب نظران بین المللی از دیوان اشعار
این شاعر، دکتر حمیدرضا ضابط، محقق و پژوهشگر بنیاد پژوهشهای اسلامی آستان قدس رضوی ایرانی اصل و از شیعیان هندوستان که اکنون نماینده رهبر معظم انقلاب در هندوستان است را اولین مشوق خود در ادامه کار خلق این اثر عنوان میکند. دکتر خواجهپیری صاحب موسسه میکروفیلم دهلی نو و مشاور هنری رهبری، دکتر سید هادی مرجائی عضو هیئت علمی موسسه پژوهشی وزارت علوم در تهران و دکتر فخر روحانی عضو هیئت علمی ادبیات انگلیسی دانشگاه قم و دکتر شجاعت علی از اعضای هیئت علمی دانشگاه علیگره هندوستان در رشته ادبیات انگلیسی از جمله دیگر مشوقان این هنرمند در ادامه سرایش این اثر هستند که وی از آنها یاد میکند. مرجائی همچنین به دیگر همکاریهای بینالمللی صورت گرفته در خلق این اثر اشاره کرده و میگوید: «در حال حاضر گروهی از شیعیان کانادا که در امور فرهنگی و دینی فعالیت دارند با پشتوانههای علمی در خصوص تأیید و ویرایش این دیوان از بدو سرایش تا کنون همکاری داشتهاند. دکتر شجاعت در هند نیز در حال مطالعه اثر است و دکتر الجبوری از نویسندگان و مترجمین برجسته عراقی ساکن در آمریکا و صاحب انتشارات یاسین پیگیر است که این اثر در آمریکا به چاپ برسد و از طریق موسسه بینالمللی آمازون پخش بینالمللی شود. چون بدون استثنا هر کتاب چاپ شده توسط این ناشر از این طریق پخش شده است. همچنین دکتر لاله بختیاری ساکن آمریکا نیز متنی را برای پشت جلد این دیوان به نگارش در آورده است».
پرداختن به مصائب اسرا در ادامه کار
این شاعر اشعار حسینی، ادامه رسالت فرهنگی خود در ذکر وقایع تاریخ اسلام را پرداختن به مصائب اهل بیت(ع) و اسرای کربلا عنوان میکند. صابر مرجائی میگوید: «وقایعی که بر اسرا گذشت میوه این نهضت بزرگ بود و اگر موقعیت مناسبی پیش آید جلد دوم این دیوان اشعار به زبان لاتین را با موضوع حضرت زینب(س) و اسرا ادامه خواهم داد و تا آن موقع کار هنوز به اتمام نرسیده است. در حال حاضر بعد از اتمام این کار به مرثیهسرایی به زبان انگلیسی پرداختم تا برای علاقهمندان به اهل بیت(ع) در انتقال مفاهیم بلند دینی الگوسازی شکل گیرد».
پیروان ائمه مامور به وظیفه هستند نه کسب نتیجه
وی در خصوص بازخورد این اثر در میان مسلمانان میگوید: «فکر میکنم هر مسلمان به ویژه پیروان ائمه(ع) مأمور به وظیفه هستند نه نتیجه. درسی که از خود امام حسین(ع) گرفتیم این است که ما وظیفه روز خود را انجام میدهیم و من احساس کردم وظیفه جهانی امروز ما پاسخ دادن به ندای "هل من ناصر ینصرنی" اباعبدلله بسته به وسع و توانایی فردی هر شخص است. من نیز در این مسیر با توانایی قلم خود سعی در اجابت این فریاد کردم».