جیمز داف براون James Duff Brown
زادروز: ۶ نوامبر ۱۸۶۲ م.
محل تولّد: ادینبورگ، اسکاتلند
درگذشت: ۱۹۱۴م
شهرت: پیشگامان "قفسه باز"
براون، که از زمره پیشگامان کتابداری به شمار میآید، در ششم نوامبر ۱۸۶۲ در ادینبورگ در خانواده کارگری بهدنیا آمد که خانوادهای اهل موسیقی و کتابدوست بود. وی در مدرسهای معمولی تحصیل کرد، اما تحصیل او فقط تا سن دوازده سالگی طول کشید و از آن پس به شاگردی کتابفروشی محل در آمد. پس از مهاجرت خانوادهاش به گلاسکو در ۱۸۷۶، در آنجا شغلی موقت در کتابفروشی دیگری یافت، ولی کار واقعیاش را در کتابخانه در سن شانزده سالگی آغاز کرد که سمتی جزئی در کتابخانه میچل به او واگذار شد. این کتابخانه، که نامش برگرفته از نام مؤسس آن یعنی استفان میچل از سرشناسان صنعت تنباکوی گلاسکو بود، درهای خود را برای نخستین بار تنها یک سال قبل از آنکه براون در سلک کارمندان آنجا درآید گشوده بود. مؤسس این کتابخانه، آن را با سرمایه هنگفت 570000 پوندی وقف کرده بود تا بتواند بهصورت کتابخانه عمومی بزرگی به فعالیت بپردازد. بنابراین، نوع شکلگیری آن شبیه کتابخانه عمومی نیویورک بود و همانند همتای امریکایی خود، خدمات مرجع چشمگیری را ارائه میکرد که در آن زمان اساساً جریانی به حساب نمیآمد.
براون ده سالِ مؤثر از عمر خود را در کتابخانه میچل صرف کرد و شاهد افزایش مجموعه آن به 80000 جلد بود. دورهای که برای کتابداران جوانی چون او تجربه خوبی فراهم آورد. در ۱۸۸۸، کتابدار ارشد کلرکنول شد و این ناحیه نیز مثل نواحی دیگری که تعدادشان افزایش مییافت، قانون کتابخانههای عمومی شهری را پذیرفته بود. سالهای اولیه حضور براون در کلرکنول او را بهعنوان کتابداری ظاهراً سنتی اما با استعداد این دوره شناساند. در سال ۱۸۹۴، با تبدیل کتابخانهاش به کتابخانهای با "قفسه باز" در زمره پیشگامان این حرکت در آمد.
تا قبل از این تاریخ، کتابخانههای عمومی انگلیس، برخلاف بسیاری از کتابخانههای عمومی امریکا، اجازه مراجعه به قفسهها را به خوانندگان نمیدادند و کارمندان کتابخانه کتابهای مورد نیاز خوانندگان را از قفسهها برایشان میآوردند. با وجود آنکه براون در طول زندگی خود ضدّیت آشکاری با روشهای کتابخانههای امریکایی و در واقع به کل کتابداری امریکا نشان داد، بیشک شرکت او در کنگره انجمن کتابداران امریکا در شیکاگو (۱۸۹۳) و بازدید از بسیاری از کتابخانههای ایالات غربی امریکا شیوه "قفسه باز" را پیش روی او گذاشت. بعد از سال ۱۸۹۴، موضوع قفسه باز طی سالها مسئلهای بحثانگیز باقی ماند، هر چند با احتیاط میتوان گفت که پس از ۱۹۲۰ "بسته" باقی ماندن کتابخانههای عمومی انگلیس کاملاً منسوخ شده بود.
براون در ۱۹۰۵ از کلرکنول یا در واقع از منطقه شهری فینزبری به آیزلینگتون رفت که محله لندن ـ که او در آنجا میزیست ـ بخشی از این منطقه بهشمار میآمد. سالهای اقامت او در کلرکنول ـ فینزبری سالهایی بسیار خوش بود، چون کتابدار مترقی و آیندهنگری چون او حمایت و تشویق میشد. با آنکه هیأت رئیسه در آیزلینگتون کارشکن، بیعلاقه، و مُمسک بود، اما براون با مبارزه با هرگونه مانع دلسردکنندهای دست به ایجاد خدمات کتابخانه عمومی زد که در آن زمان الگویی ویژه محسوب میشد.
علیرغم برتری دو نظام کتابخانهای شهری که براون بهطور پیاپی مسئول آنها بود و برای اجتناب از کاربرد ردهبندی دهدهی دیویی که کاملاً از آن نفرت داشت، وی نزدیک به سه گونه ردهبندی را ابداع کرد. با اینحال، براون بیشتر اعتبارش را خارج از لندن، و عمدتاً بهعنوان روزنامهنگار و مؤلف بهدست آورد.
وی نویسنده اصلی مطالب کتابخانه عمومی در مجله «کتابخانه» مک آلیستر در ۱۸۹۰ بود و وقتی که مشخص شد انجمن کتابداران بهعنوان یک "سازمان رسمی" از شناسایی آن خودداری میکند و بهجای آن مجلهای خاص خود یعنی «اسناد انجمن کتابداران» را منتشر کرده است، استقلال دائمی خود را با ایجاد ماهنامه دیگری به نام «جهان کتابداری» ، که شماره اول آن در سال ۱۸۹۸ منتشر شد، حفظ کرد.
این مجله جدید نهتنها وسیلهای شد که در آن بسیاری از کتابداران کار مطبوعاتی خود را شروع کردند و به نوشتن پرداختند، بلکه براون نیز با انتشار آن توانست مطالبش را در آن بنویسد و چاپ کند و بعدها نیز توانست آنها را بازنگری کرده و در یک یا چند کتاب مستقل دیگر بهچاپ برساند.
آثار
- «راهنمای تدبیر کتابخانه» : معروفترین این کتابها بود. این کتاب، در واقع، کتابداری انگلیس و بهویژه کتابداری عمومی انگلیس را با درسنامهای بنیادی مجهز کرد. ویرایش دوم و کاملاً بازنگری شده آن در ۱۹۰۷ منتشر گردید و ویرایش سوم (۱۹۲۰) و ویرایشهای بعدی آن توسط برویک سهیرز و دیگران تهیه و تجدید نظر شد.
- «ردهبندی موضوعی» (ویرایش اول ۱۹۰۶، ویرایش دوم ،۱۹۱۴ ویرایش سوم (توسط استوارت، ۱۹۳۹)
- «فهرستنویسی و ردهبندی در کتابخانه» (1912)
- «راهنمای ردهبندی کتابخانه و رفچینی» (1898)
- «کتابخانه کوچک: راهنمایی برای گردآوری و محافظت از کتابها» (1907)
- «راهنمای کتابشناسی عملی» که عمدتاً مبتنی بر سخنرانیهای وی در نخستین مدرسه کتابداری در مدرسه اقتصاد لندن بود.
براون همواره مدافع سرسخت آموزش و ایجاد فرصتهای برتر برای کتابداران جوان و تا حد زیادی مسئول شروع دورهها و کلاسهای مکاتبهای بود که بیشتر کتابداران انگلیس برای مطالعات حرفهای خود حدّاقل تا اواخر سال ۱۹۳۰ به آن وابسته بودند.
عضویت براون در خانوادهای موسیقیدوست تأثیری مادامالعمر داشت. وی «شرح حال موسیقیدانان» را در سال ۱۸۸۶ و «سرگذشت موسیقی بریتانیا» را در سال ۱۸۹۷ منتشر کرد و «آوازها و رقصهای خاص همه ملل» را در سال ۱۹۱۰ گردآورد. علاقه ویژه براون به موسیقی در تمایل زیاد او به تشویق تهیه متون موسیقی در کتابخانههای عمومی، که قبلاً در کتابش تحت عنوان «راهنمای ایجاد کتابخانه موسیقی» بیان شده بود، انعکاس یافت.
اون تأثیری ژرف بر اندیشه کتابخانههای عمومی در انگلیس طی حیاتش و مدتها پس از فوتش در لندن در ۲۶ فوریه ۱۹۱۴، برجای نهاد. این تأثیر دست کم دو نقطه ضعف داشت که از یکسو تعصّبی بیاساس نسبت به روشهای کتابداری امریکا و از سوی دیگر تعصّب نسبت به روشهای متنوع کتابداری انگلیس ـ البته به جز کتابخانههای شهری آن ـ را بر میانگیخت. وی طرفدار پرشور کار ابتکاری
ادوارد ادواردز (۱۸۱۲-۱۸۸۶) کتابدار بزرگ انگلیس در اواسط قرن نوزدهم، بود یکی از بنیانگذاران کتابداری نوین انگلیس به حساب میآید.