محمدکاظم اخوان در گفتوگو با خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) درباره مجموعه 10 جلدی «قصههای زیزیگولو» که به تازگی از سوی انتشارات امیرکبیر منتشر شده است، گفت: همانطور که میدانید «قصههای زیزیگولو» مجموعه تلویزیونی بود تحت عنوان «قصههای تا به تا» که حدود 20 سال پیش از تلویزیون پخش شد و در زمان خودش با استقبال خوبی روبهرو شد. بعد از پخش این مجموعه از صدا و سیما تعدادی ناشر به من پیشنهاد دادند که قصههای این مجموعه تلویزیونی را در قالب داستان و کتاب بنویسم تا منتشر شود که بنابر دلایلی به نتیجه نرسید. تا اینکه در نمایشگاه کتاب سال 1393 در دیداری که با مصطفی رحماندوست، مسئول بخش کودک و نوجوان انتشارات امیرکبیر داشتم تصمیم گرفتیم این مجموعه به شکل قصه درآید و شروع به نوشتن این قصهها کردم.
این نویسنده در ادامه بیان کرد: البته به دلیل مدیوم تلویزیون، مجموعه «قصههای تا به تا» ویژگیهای خاص خودش را داشت و وقتی میخواستیم این مجموعه تلویزیونی را در قالب کتاب درآوریم باید تغییراتی در آن ایجاد میشد و قصهها بازآفرینی میشد. به همین دلیل حدود 70 درصد قصهها تغییرات عمدهای کردند و تعدادی قصه جدید هم نوشته شد که اصلا در آن مجموعه نبود و نهایتا 30 قصه آماده شد که قرار بود در قالب 10 جلد منتشر شود.
البته من این داستانها را در فرصت زمان کوتاه یعنی کمتر از یکسال آماده کردم و به انتشارات امیرکبیر تحویل دادم و قرار بود این کتابها در نمایشگاه کتاب 1394 عرضه شود که بنا به دلایلی دیرتر منتشر و در نمایشگاه کتاب 1397 عرضه شد.
وی اظهار امیدواری کرد: این مجموعه کتابها هم مانند مجموعه تلویزیونیاش مورد استقبال قرار گیرد و به تدریج جای خودش را در بین خانوادهها باز کند.
اخوان درباره ادامهدار بودن مجموعه «قصههای زیزیگولو» نیز توضیح داد: این مجموعه کتابها میتواند ادامه داشته باشد و برای ادامه آن هم صحبتهایی شده است. مجموعه دوم حال و هوای متفاوتی خواهد داشت. البته ادامهدار بودن آن منوط به استقبالی است که از مجموعه «قصههای زیزیگولو» صورت میگیرد.
وی در ادامه به اقتباس سینمایی از آثار ادبی اشاره کرد و گفت: معمولا کتابها تبدیل به فیلم، مجموعه سینمایی، نمایش و ... میشوند. الان این اتفاق به شکل معکوس افتاده است و همین مساله سبب جذابیت و بکر بودن آن شده است. البته وقتی آثار ادبی در قالب اقتباس سینمایی یا تلویزیونی درمیآیند، این اقتباسها نمیتوانند جای اثر را پرکنند چون مدیوم سینما و تلویزیون و کلا مدیوم تصویر ویژگیهای خاص خودش را دارد و زبان، ابزار و حال و هوای خاصی دارد که به شکل عمدهای با کتاب تفاوت دارد، در واقع کتاب درونیتر و تلویزیون بیرونیتر است.
به گفته این نویسنده، معمولا سینما و تصویر، مخصوصا تلویزیون، در برگرداندن کتاب به فیلم و مجموعههای تلویزیونی ناتوان است و نمیتواند در نمایش بیرونی آن موفق باشد. اقتباسها معمولا به کلیت داستان نظر دارند و براساس برداشتها و نگاههای کارگردان، تهیهکننده و سازندگان فیلم ساخته میشوند و به جزئیات اثر نمیپردازند. اما در مجموعه «قصههای زیزیگولو» این اتفاق به طور معکوس افتاده است.
وی در ادامه بیان کرد: آنچه که در بازآفرینی این قصهها برایم اهمیت داشت این بود که این مجموعه علاوه بر اینکه مخاطب کودک و نوجوان دارد قاعدتا مخاطب عام هم دارد. یعنی مردم عادی که رابطهشان با کودکیشان قطع نشده است و خاطرات کودکی در ذهنشان مانده است و باید مورد توجه قرار گیرند. در این مجموعه خود داستان و جذابیت و کشش آن برای مخاطب برایم مهم بود و توجه به لایههای پنهانی که خواننده باتاملتری که به دنبال کشف و شهود در ادبیات است، در مرحله دوم اهمیت قرار داشت. و ضمن اینکه سعی کردم داستانها کوتاه و موجز باشد اما به مغز و جان اصلی مطلب که با طنز همراه است نیز توجه داشتم.
اخوان درباره به روز کردن قصهها نیز گفت: از سویی باتوجه به اینکه این مجموعه بیش از 20 سال پیش با شرایط و فضای آن روز و برای مخاطب آن روز نوشته و ساخته شده است، در بازآفرینی این قصهها سعی کردم آنها را بهروز کنم و در عین کوتاه و موجز بودن براساس فضا و شرایط امروز جامعه و دغدغه امروز مخاطب کودک و نوجوان و فضای ذهنی او بنویسم تا برای مخاطبان ملموستر باشد و با ذهنیتشان سازگارتر باشد. چراکه مخاطب امروز با اینترنت و فضای مجازی و مطالب موجز و کوتاه سروکار دارد و دغدغهشان با مخاطبان 20 سال پیش تغییر کرده است و نویسندگان هم باید به زبان روز بنویسند.
بخش کودک و نوجوان انتشارات امیرکبیر(کتابهای شکوفه) مجموعه 10 جلدی «قصههای زیزیگولو» را با شمارگان هزار و 100 نسخه و قسمت 120 هزار ریال برای هرجلد منتشر کرده است.