کتابخانه ملی قطر Qatar National Library= مکتبه قطر الوطنیه
سال تاسیس: ۱۹۶۲م.
وبگاه: http://www.qnl.qa
موقعیت: دوحه
قطر کشوری عربی در جنوب غربی قارهٔ آسیا و در شرق شبه‌جزیره عربستان، در خاورمیانه و در بخش جنوبی خلیج فارس واقع شده‌است. قطر خود شبه‌جزیره‌ای کوچک‌تر واقع در شبه جزیرهٔ عربستان است که خلیج فارس آن را از غرب و شمال و شرق در بر گرفته‌است. پایتخت آن، دوحه است. قطر مرز مشترک زمینی با عربستان سعودی و مرز دریایی با کشورهای بحرین و امارات متحده عربی دارد.
قطر به صورت امارتی مطلقه و ارثی از اواسط قرن ۱۹ میلادی توسط خاندان آل ثانی فرمانروایی می‌شود. قبل از کشف نفت، قطر عمدتاً به خاطر شکار مروارید و تجارت دریایی شناخته می‌شد. این کشور تا سال ۱۹۷۱ تحت‌الحمایه انگلستان بود. پس از استقلال به سبب درآمدهای سرشار نفتی و گازی، تبدیل به یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه گردید. تمام موقعیت‌های حساس حکومتی در قطر توسط خاندان آل ثانی یا افراد نزدیک آنان اداره می‌گردد. این کشور از سال ۱۹۹۲ روابط نظامی گسترده با ایالات متحده دارد.
قطر دارای ذخایر گستردهٔ نفتی و گازی است. مجله فوربس قطر را ثروتمندترین کشور جهان معرفی کرده است. قطر بالاترین شاخص توسعه انسانی بین کشورهای جهان عرب را داراست.
زبان رسمی این کشور عربی است از انگلیسی معمولاً به عنوان زبان دوم استفاده می‌شود. دین رسمی آن اسلام، واحد پول آن ریال و مساحت آن ۴۹۳، ۱۱ کیلومتر مربع است.
جمعیت قطر ۲٬۰۴۲٬۴۴۴ نفر است. کمتر از یک‌سوم جمعیت قطر را قطری‌های اصیل تشکیل می‌دهند. به دلیل حضور زیاد کارگران مهاجر مرد، تنها حدود یک‌چهارم جمعیت این کشور را زنان تشکیل می‌دهند.

تاریخچه
کتابخانه ملی قطر از ادغام دو کتابخانه معروف قطر به نام های کتابخانه معارف و کتابخانه عمومی دوحه تشکیل شده است و هم اکنون با داشتن ۲۴۰۰۰۰ کتاب چاپی،۱۸۲۱ نسخه خطی (۱۷۳۴ عربی ،۶۵ ترکی و۲۲ فارسی)، ۳۰۰ قرآن خطی، ۳۶۶ میکروفیلم و ۱۱۷ نشریه ، از مراکز مهم فرهنگی این کشور به شمار می رود.
این کتابخانه در سال ۱۹۶۲ م توسط حاکم پیشین قطر، شیخ علی بن عبدالله آل ثانی، تأسیس شد و اکنون از راه های مختلف (خرید، مبادله ، هدیه و قانون واسپاری ) مجموعه های این مرکز رو به افزایش است .
کتابخانه ملی قطر ماموریت خود را در انجام سه عملکرد به عنوان کتابخانه ملی، دانشگاهی و عمومی دنبال می کند. هدف کتابخانه ملی جمع آوری و دسترسی به دانش جهانی مربوط به قطر و منطقه و همچنین جمع آوری، حفظ و دسترسی به محتوای میراث و مواد در مورد قطر و منطقه می باشد.
کتابخانه ملی به عنوان کتابخانه دانشگاهی، آموزش و پژوهش در همه سطوح را با ارائه منابع چاپی و دیجیتالی برای دانشجویان و پژوهشگران و از طرفی به عنوان کتابخانه عمومی شهر خدمات اطلاعاتی برای تمامی مردم جهت لذت بردن، سرگرمی و افزایش سواد اطلاعاتی را فراهم می آورد.
ساختمان جدید کتابخانه توسط معمار مشهور هلندی رم کولهاوس طراحی شده است و در حال ساخت می باشد. از جمله امکانات کتابخانه ملی می توان وجود انواع فضاهای یادگیری مشارکتی و فردی، کتابخانه کودکان، ۳۰۰ ایستگاه کاری کامپیوتری، رسانه های دیجیتال، فضاهای کاربردی، کافه، مرکز فن آوری تطبیقی، مرکز نگارش و مرکز تدریس خصوصی و غیره را نام برد.
کتابخانه ملی علاوه بر بانکهای اطلاعاتی تمام متن در حال برنامه ریزی برای ۱٫۲ میلیون کتاب، ۵۰۰۰۰۰ کتاب الکترونیکی، نشریات ادواری و روزنامه ها و مجموعه های خاص می باشد. مجموعه میراث مشهور قطر با مجموعه کتابخانه در تابستان ۲۰۱۱ یکپارچه و ادغام شد. کتابداران کتابخانه کارشناس در رشته های آموزش، مهارت های پژوهشی و مدیریت دانش می باشند.
کتابخانه ملی قطر یک سازمان غیر انتفاعی زیر چتر بنیاد علوم و آموزش و پرورش قطر می باشد. کتابخانه ملی با ارائه منابع به دانشجویان و پژوهشگران قطر را در حرکت از اقتصاد مبتنی بر کربن به اقتصاد مبتنی بر دانش همراهی می کند.
QNL در حال حاضر دسترسی آنلاین رایگان به مجموعه گسترده ای از منابع آنلاین، از جمله آخرین منابع پرفروش، آثار کلاسیک، کنسرت ها، مجلات علمی و مستند را فراهم می کند.
هر کسی که در قطر زندگی می کند و دارای یک ID قطری و یا اجازه اقامت معتبر باشد واجد شرایط برای ثبت نام رایگان کتابخانه است.
ماموریت کتابخانه ملی گسترش دانش، پرورش تخیل، پرورش خلاقیت، و حفظ میراث این کشور برای آیندگان است.
چشم انداز: پل ارتباطی با دانش قطر و میراث جهان عرب و اسلامی

کتابخانه های فرعی دارالکتب قطر
این کتابخانه برای اینکه بتواند محققان و فرهنگیان سطح کشور را زیر پوشش خود قراردهد، اقدام به تأسیس کتابخانه هایی فرعی به صورت عمومی در شهرهای مختلف قطر نموده که بدین شرح است:
کتابخانه عمومی خور: واقع در دومین شهر قطر(خور) که در سال ۱۳۹۷ ق/۱۹۷۷ م جهت استفاده عموم گشایش یافت.
کتابخانه عمومی شمال: که درسال ۱۳۹۹ ق / ۱۹۷۹ م افتتاح شد.
کتابخانه عمومی خنساء، اولین کتابخانه مخصوص بانوان در دوحه است که در سال۱۹۸۱ م گشایش یافته است و در بالابردن سطح فرهنگ این قشر جامعه سهم به سزایی دارد.
کتابخانه عمومی ریان: این کتابخانه در شهر ریان واقع شده و در سال ۱۹۸۲ م تأسیس شده است.
کتابخانه عمومی علی بن عبدالله آل ثانی : این کتابخانه در نزدیکی دارالکتب قطر واقع شده و درسال ۱۹۸۳ م افتتاح شده است.
کتابخانه عمومی وکره: این کتابخانه در شهر وکره قرار دارد و در سال ۱۹۸۵ م تأسیس شده است.
هر کدام از این کتابخانه ها بیش از ۳۰۰۰۰ کتاب دارند.

ساختمان
ساختمان کتابخانه از دو طبقه تشکیل شده که در آغاز به صورت حرف لاتین u ساخته شده بود تا از نور طبیعی و کافی برخوردار باشد و در سال ۱۹۹۸ م ضلع دیگر این ساختمان به شکل مربع می باشد که وسط آن فضای باز است.
این کتابخانه دارای بخش های مختلفی به این شرح است: مخزن خطی، تالارهای کتابخانه ، بخش امانی، بخش توزیع و تبادل، بخش نشریات، بخش سمعی و بصری، بخش کودکان.

مجموعه میراث
مجموعه میراث (که قبلا به عنوان کتابخانه میراث شناخته می شد) مجموعه ای منحصر به فرد و مربوط به چشم انداز فرهنگی قطر است. راه اندازی این مجموعه توسط شیخ حسن بن محمد بن علی آل ثانی در آغاز دهه ۱۹۸۰ انجام شده است. او دسترسی به ثروتی از منابع تاریخی در مورد قطر، از جمله منابع نوشته شده توسط مسافران و کاشفانی که از منطقه خلیج بازدید کردند را می خواست. این چشم انداز با ترکیب متون نادر و با ارزش و نسخه های خطی مربوط به تمدن عربی- اسلامی توسعه یافت. در سال ۲۰۰۰ مجموعه به شورای ملی فرهنگ، هنر و میراث منتقل شد، و در سال ۲۰۰۶ کتابخانه به بنیاد آموزش و پرورش، علوم و توسعه جامعه قطر پیوست. در سال ۲۰۱۱ مجموعه بخشی جدایی ناپذیر از کتابخانه ملی قطر شد. در حال حاضر جریان نقل مکان این مجموعه منحصر به فرد به ساختمان جدید کتابخانه ملی آموزش و پرورش شهر در حال انجام است.
مجموعه در حال رشد شامل کتاب ها و مجلات در بسیاری از زبان های اروپایی، مواد اولیه عربی چاپ شده، مانند کتاب، مجلات و روزنامه ها، نسخه های خطی عربی، نقشه ها و کره، و همچنین ابزار مربوط به سفر و عکسهای اولیه می باشد. لازم به ذکر است، برخی از منابع چاپی حاوی ترجمه لاتین از متون عربی است. این آیتم ها از ویژگی های با ارزش و نادر مجموعه میراث است چراکه قدمت آن به قرن ۱۵، هنگامی که فرایند چاپ برای اولین بار به اروپا معرفی شد می باشد.

مجموعه اصلی
مجموعه کتابخانه شامل طیف گسترده ای از کتب به زبان انگلیسی و عربی، از جمله منابع پرفروش، کلاسیک، و غیرداستانی است. ارائه کتب الکترونیکی، دی وی دی، سی دی، کتاب های صوتی، مجلات، نیز جزئی از مجموعه محسوب می شود.

تصاویر کتابخانه