فوچسيا (Fuchsia) سيستم عامل كاملاً جديدي است كه در حال حاضر در مراحل ابتدايي توسعه توسط گوگل قرار دارد. اما اين سيستم عامل چه تفاوتي با اندرويد و كروم دارد و آيا ممكن است روزي جايگزين يكي از اين ها شود؟ با ادامه ي مطلب همراه باشيد.
فوچسيا چيست؟
فوچسيا اولين بار در اواسط سال ۲۰۱۶ در حالي به دنياي فناوري آمد كه آن را از يكي از مخازن گيت هاب گوگل در يك پروژه ي متن باز ناشناخته پيدا كردند. بر اساس تحقيقات اوليه ي خبرگزاري ها، اين پروژه بنا بود يك سيستم عامل جهاني باشد، سيستم عاملي كه بتواند بر روي هر دستگاهي، از ساعت هاي مچي گرفته تا كامپيوترهاي قدرتمند، اجرا شود. هدف اين بود كه علاوه بر اين ها فوچسيا بتواند موبايل ها، تبلت ها، لپتاپ ها، خودروهاي الكترونيكي، دستگاه هاي مجهز به اينترنت چيزها و نظاير آن ها را هم در بر بگيرد.
يك سيستم عامل جهاني براي توليدكنندگان نرم افزار شبيه جام مقدس مسيحيان است، اما اين سيستم عامل هنوز به نقطه ي مطلوب خود نرسيده است. مايكروسافت تلاش كرد با فراهم سازي شرايطي كه تحت آن تلفن ها حداقل امكان اجراي نسخه هاي سبك شده ي ويندوز ۱۰ را داشته باشند اين سيستم عامل را جهاني كند. اپل هم قبلاً (با ترديد) مدعي بود كه نسخه ي اول آيفون از يك سيستم عامل جهاني استفاده مي كند، ولي بعدها از اين ايده صرف نظر كرد و سيستم عامل iOS را توسعه داد. شبيه ترين سيستم عاملي كه نسبت به اين ايده داريم و روي همه ي سخت افزارها كار مي كند، لينوكس است. نسخه هاي مختلف هسته ي لينوكس در اندرويد، Chrome OS، ستاپ باكس ها، روترها و مودم ها، دستگاه ّهاي هوشمند و بسياري از نرم افزارهاي صنعتي مورد استفاده قرار مي گيرد.
ولي نكته اين است كه هدف راه انداختن سخت افزارهاي مختلف با يك نرم افزار ثابت نيست. مقصود مايكروسافت، اپل و گوگل ساختن سيستم عاملي است كه با كمترين تغيير در طراحي بتواند اپليكيشن ها را در گستره ي وسيعي از سخت افزارهاي ممكن اجرا كند. با اين كار ارتباط داخليِ ساده در سطح دانش فني كاربران تسهيل شده، توسعه دهندگاني كه مي خواهند براي پلتفرم هاي مختلف برنامه بنويسند جذب مي شوند، و از همه مهم تر، همه ي كاربران در يك اكوسيستم نرم افزاري قرار مي گيرند و كنترل آن ها آسان خواهد بود (و جايي براي رقبا باقي نمي ماند).
فوچسيا چه ارتباطي با اندرويد و كروم دارد؟
در حالي كه اندرويد و Chrome OS هر دو نسخه هاي كاملاً ويرايش شده ي لينوكس هستند، فوچسيا از پايه بر اساس يك ميكروكرنل جديد به نام Zircon طراحي شده است.
تشريح فرق بين كرنل سيستم عامل هاي متداول و ميكروكرنل ها مشكل است، ولي به طور خلاصه مي توان گفت كه ميكروكرنل ها از اساس براي كارآمدي و انعطاف پذيري بيشتر ساخته شده اند. مفهوم اين ايده به دهه ها قبل بر مي گردد، اما اين كرنل ها از دهه ي ۹۰ ميلادي به خاطر قدرت، حافظه و فضاي ذخيره سازي كامپيوترها تا حد زيادي فراموش شدند. حالا با گرايش مجدد به سوي دستگاه هاي الكترونيكي كوچك، كارآمد و قابل حمل، گوگل هم معماري ميكروكرنل را به عنوان كانديد مناسبي براي نسل آينده ي سيستم عامل ها تشخيص داده است.
با توجه به اين كه خود گوگل تمام بخش هاي اين سيستم عامل را ساخته، قبل از ورود به بازار و حتي بعد از آن، كمابيش كنترل كاملي بر توسعه ي Zircon و فوچسيا دارد. گوگل از تجربه ي اندرويد كه به خاطر ماهيت متن بازش در سطح كاربري بسيار شاخه شاخه شده درس هاي زيادي گرفته است. Chrome OS اساساً به خاطر شرايط حقوقي منبع خود زمين گير شده، هرچند خود اين سيستم عامل از لحاظ فني متن باز است. فوچسيا هم متن باز است، اما احتمالاً به طور كامل توسط خود گوگل كنترل خواهد شد، حتي اگر قرار باشد بر روي سخت افزار ساير شركت ها استفاده شود.
فوچسيا چه تاثيري روي توسعه دهندگان مي گذارد؟
فوچسيا هنوز در مرحله اي نيست كه توسعه دهندگان عملاً بتوانند براي آن اپليكيشن بنويسند. ولي وقتي به آن مرحله برسد، گوگل نمي خواهد بگذارد تمام تلاشي كه بر روي اندرويد داشته به كلي نابود شود. اپليكيشن هاي فوچسيا را مي توان با كيت توسعه ي نرم افزاري جديد Flutter از طريق بسياري از زبان هاي برنامه نويسي محبوب نوشت.
Flutter به اپليكيشن ها اجازه مي دهد تا با حداكثر سازگاري بين فوچسيا، اندرويد و iOS نوشته شوند. اين يعني نه تنها مي توان با كمترين منابع براي اين سه پلتفرم برنامه نوشت، بلكه امكان پورت كردن اپليكيشن هاي موجود به فوچسيا و پشتيباني آسان از اين سه پلتفرم هم ممكن مي شود.
Flutter با استاندارد طراحي فعلي گوگل – يعني طراحي متريال – ساخته شده، بنابراين برنامه هاي آن با همه ي خصوصيات اندرويد، Chrome OS و برنامه هاي تحت وب سازگاري دارد. اين كيت توسعه از المان هاي UI پيشرفته اي كه مبتني بر موتور رندرينگ Vulkan هستند، مثل سايه هاي حجم دار و انيميشن هاي بسيار روانِ ۱۲۰ فريمي، پشتيباني مي كند. علاوه بر اين امكان توليد بازي و اپليكيشن ّهاي رسانه اي در آن وجود دارد، منتها نحوه ي عملكرد برنامه ها به سخت افزار دستگاه بستگي خواهد داشت.
اگر برايتان سوال است كه چرا Chrome OS در اين ليست سازگاري وجود ندارد، فراموش نكنيد كه تقريباً همه ي اپليكيشن هاي كروم مبتي بر وب هستند. كد اين برنامه ها دانلود نشده و مثل اكثر سيستم عامل ها به صورت محلي اجرا نمي شود. اما Chrome OS حالا مي تواند اپليكيشن هاي اندرويد را هم اجرا كند، اين قابليت با انتشار آپديت هاي جديد گوگل روز به روز بيشتر توسعه مي يابد. ساده ترين نتيجه اي كه مي توان گرفت اين است كه گوگل اميد دارد تا زيرساخت پلي استور خود را حداقل به برخي از اپليكيشن هاي دسكتاپ اندرويدي Chrome OS منتقل كند.
در اين شرايط، اگر گوگل بتواند فوچسيا را راه اندازي كند و اين دو پلتفرم را با هم جايگزين نمايد، توسعه دهندگان (و در نتيجه كاربران) هم راحت تر مي توانند خود را با شرايط آتي وفق دهند.
فوچسيا چه زماني منتشر مي شود؟
در يك كلام مي توان گفت كه هيچ ايده اي نداريم. فوچسيا هنوز آن قدر در مراحل ابتدايي است كه احتمالاً خود گوگل هم نقشه ي راهي براي آن تعيين نكرده است. اين شركت چيز زيادي درباره ي پروژه ي مذكور اعلام نكرده و صرفاً تاييد كرده كه چنين پروژه اي وجود دارد و از حمايت گسترده اي برخوردار است. در حال حاضر، بيشترين اطلاعاتي كه از فوچسيا در اختيار داريم، كد منبع آن است كه در گيت هاب و مخزن خود گوگل وجود دارد.
احتمال دارد كه در آينده گوگل با ارزيابي فوچسيا در مقايسه با وضعيت بازار تصميم بگيرد كه اين پروژه را متوقف كند. شايد چاره اي جز ادامه دادن با اندرويد و نقايص آن وجود نداشته باشد، شايد هم چيز جديدي رو شود كه هيچ كس از آن خبر نداشته باشد. ولي فعلاً فوچسيا شبيه ترين پروژه براي جايگزين شدن با اندرويد و احتمالاً Chrome OS است.
مي توانيم همين حالا فوچسيا را امتحان كنيم؟
بدنه ي اصلي فوچسيا به صورت متن باز موجود است و مي توان يك نسخه ي كاملاً ابتدايي از آن را ساخت و اجرا كرد؛ هرچند در حال حاضر فقط چند دستگاه از اين سيستم عامل پشتيباني مي كنند. در هنگام نگارش اين مطلب، ميني كامپيوتر Intel NUC، تبلت Acer Switch Alpha 12، HiKey960 و Khadas VIM اين ليست را تشكيل مي دهند. دو مورد آخر دستگاه هاي سيستم-روي-تراشه (SoC) هستند كه مثال قدرتمندتر آن ها رزبري پاي مي باشد.
يك دستگاه ديگر هم هست كه به طور رسمي از فوچسيا پشتيباني نمي كند ولي امكان اجراي آن را دارد: پيكسل بوك. منطقي است كه اين دستگاه به عنوان قوي ترين كروم بوك گوگل در اختيار بسياري از توسعه دهندگان گوگل باشد و از آن براي اجراي سيستم عامل مذكور استفاده كنند. Ron Amadeo از وبسايت Ars Technica موفق شده كد فعلي فوچسيا را سر هم كرده و آن را بر روي پيكسل بوك اجرا كند.
علاوه بر اين ها امكان اجراي كدهاي قديمي تر فوچسيا بر روي موبايل هاي اندرويد هم وجود دارد. اما براي انجام اين كار بايد دانش فني كافي براي سر هم كردن كدها و نصب آن ها را داشته باشيد؛ البته بايد بدانيد كه در انتها نيز با سيستم عامل جذابي روبرو نخواهيد شد. پس اگر واقعاً مي خواهيد بدانيد كه فوچسيا چه شكلي است، بهتر است در اينترنت به دنبال تصاوير و ويديوهاي آن بگرديد.
http://www.gooyait.com
