حفاظت یکی از نفیس‌ترین قالیچه‌های محرابی دنیا
به همت مرمت‌کاران سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، یکی از نفیس‌ترین قالیچه‌های محرابی موجود در دنیا به قدمت قرن یازدهم هجری قمری که در تبریز بافته شده، مورد آسیب‌شناسی و حفاظت قرار گرفت.
به گزارش گنجینۀ رضوی، رئیس ادارۀ حفاظت و مرمت آثار فرهنگی آستان قدس رضوی از اقدامات حفاظتی بر روی یکی از نفیس‌ترین قالیچه‌های محرابی موجود در دنیا به قدمت دورۀ صفویه خبر داد. علی‌اصغر ثابت‌جازاری با بیان این‌که این قالیچه در ابعاد 157 در 118 سانتی‌متر است که در حواشی آن آیاتی از قرآن کریم بافته شده و طرح آن، محرابی قندیلی است، ادامه داد: اطراف محراب را آیه‌ای از قرآن کریم و پیشانی آن را ترنجی مزیّن به «الله اکبر کبیراً» و وسط آن را قندیل پوشانده است. در دو طرف متن، دو درخت درهم‌پیچیدۀ متفاوت دیده می‌شود که یکی از آن‌ها دارای گل‌های درشت و دیگری پر از شکوفۀ ریز است.
وی بیان کرد: از مهم‌ترین اقداماتی که بر روی این قالیچه انجام گرفته، حفاظت و آماده‌سازی، ساپورت و تثبیت‌نمودن ریشه‌های قالیچه را می‌توان نام برد که توسط کارشناسان متخصص ادارۀ حفاظت و مرمت انجام شد.
ثابت‌جازاری با این توضیح که «ساپورت‌کردن» یک اصطلاح در حوزۀ حفاظت و مرمت است که منظور از آن، اقدام حفاظتی برای نمایش فرش بدون آسیب‌رساندن به بافت فرش است، تصریح کرد: طی این عمل دو مرحله‌ای، ابتدا آستری پارچه‌ای به پشت فرش دوخته و روی آن نوار ولکرو دوخته می‌شود. سپس بر روی بستر تکیه‌گاه فرش آستری پارچه‌ای کشیده شده و بر روی طرف دیگر نوار ولکرو دوخته می‌شود. پس از آن، نوارهای ولکروی دوخته‌شده به فرش و تکیه‌گاه، بهم متصل می‌شوند که این اقدام، فشار مکانیکی ناشی از سنگینی فرش هنگام آویزبودن را به‌جای انتقال به چند نقطه، به کل سطح فرش تقسیم می‌کند.
وی در پایان توضیح داد: این قالیچه در حال حاضر در محل موزۀ فرش آستان قدس رضوی واقع در صحن کوثر حرم مطهر رضوی در معرض نمایش قرار دارد.
گفتنی است که موزۀ فرش آستان قدس رضوی به عنوان یکی از بزرگترین موزههای تخصصی فرش جهان، در نگهداری و حفاظت فرش‌های نفیس این مجموعه، از استانداردهای بین‌المللی برخوردار است. در این موزه برای نمایش فرش‌ها از جدیدترین شیوه‌های نمایش استفاده شده و استفاده از سازه‌هایی از جنس استیل مرغوب با امکان تبادل جریان هوا برای نمایش فرش‌ها، استفاده از لامپ‌های هالوژنی بدون اشعۀ یو.وی به همراه فیلتر، تهویه و دمای مناسب، برخی از تمهیدات درنظرگرفته‌شده در این موزه است.