سلسه نشست‌های "آینده پژوهی در تاریخ شفاهی ایران" کلید خورد
نخستین نشست از سلسله نشست‌های "آینده پژوهی در تاریخ شفاهی ایران"به همت کارگروه ادبیات دفاع مقدس و تاریخ شفاهی اندیشگاه رضوی کتابخانه آستان قدس رضوی با حضور متخصصان، رزمندگان دفاع مقدس و صاحب‌نظران این حوزه برگزار شد.
به گزارش گنجینه رضوی، اولین جلسه از سلسله نشست‌های "آینده پژوهی در تاریخ شفاهی ایران" در ساختمان بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی برگذار شد.
بررسی مفهوم "تاریخ شفاهی"، تفاوت تاریخ شفاهی و تاریخ‌نگاری شفاهی در تاریخ جنگ، میزان اعتبار تاریخ شفاهی به عنوان یک سند تاریخی و مولفه های موثر در تدوین تاریخ شفاهیِ جنگ از مباحثی بود که در این نشست مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.
مدیر اداره اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی با بیان اینکه میان تاریخ شفاهی و شفاهی کردن تاریخ، تفاوت وجود دارد، اظهار داشت: شفاهی کردن تاریخ به این معناست که قسمتی از وقایع به صورت شفاهی بیان شود و سپس همان مکتوب شود و این همان چیزی است که در ادبیات دفاع مقدس اتفاق افتاده است. دکتر ابوالفضل حسن‌آبادی تصریح کرد: در ایران تاریخ شفاهی، نوشتاری کردن بیانات شفاهی است درحالیکه در دیگر نقاط دنیا این تنها یکی از خروجی‌های بیان شفاهی است.
وی افزود: برداشت اولیه ما از عبارت تاریخ شفاهی اشتباه است و به همین دلیل هم باید الان در این باره بحث کنیم که مثلا تا چه اندازه می‌توانیم در این بیانات دست ببریم؛ حال آنکه در دیگر نقاط دنیا اولین کاری که پس از پروژه مصاحبه انجام می‌شود این است که تمام مصاحبه در اینترنت قرار می‌گیرد و اینکه از آن چه استفاده‌هایی شود در مرحله بعد قرار دارد.
وی در بخشی دیگر از سخنانش به تعریف تاریخ‌نگاری و تفاوت آن با تاریخ شفاهی پرداخت و اظهار داشت: در تاریخ نگاری، فرد به دنبال تثبیت یا رد مطلب است ولی در تاریخ شفاهی صرفا به دنبال ثبت و ضبط واقعیت‌ها در یک موضوع هستیم.
حسن‌آبادی ادامه داد: ما از به کار بردن کلمه اسناد برای داده‌های تاریخ شفاهی ابا داریم و به کسانی که از این داده‌ها استفاده می‌کنند می‌گوییم به دنبال اینکه چیزی را با قاطعیت، اثبات یا رد کنید نباشید.
همچنین علی براتی گجوان، نویسنده و منتقد ادبی در این خصوص اظهار داشت: برای استناد پیدا کردن یک خاطره، باید چندین نفر آن را تایید کنند. وی خاطرنشان کرد: ما در حوزه تاریخی نیازمند زاویه دید سوم شخص هستیم و تا این اتفاق نیفتد، سند تاریخی شکل نمی‌گیرد.
گفتنی است سرهنگ طیب بقایی‌مقدم و سرهنگ یزدی‌پناه از رزمندگان و آزادگان دفاع مقدس و سادات رضوی، مصاحبه‌گر و تدوین‌گر خاطرات شفاهی از میهمانان ویژه این نشست بودند که به بیان خاطرات و تجربیات خود در این خصوص پرداختند.