300 نسخۀ خطی نفیس از سعدی در گنجینۀ رضوی
به گزارش گنجینه رضوی، کارشناس‌مسئول ادارۀ مخطوطات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی اعلام کرد: گنجینۀ نسخه‌های خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی در جایگاه یکی از غنی‌ترین و بزرگ‌ترین کتابخانه‌های جهان اسلام، دارای حدود 300 جلد نسخۀ خطی ارزشمند مربوط به آثار سعدی شیرازی شاعر قرن هفتم هجری قمری است که شامل کلیات سعدی، گلستان، بوستان، قصاید، غزلیات، ملحقات، رباعیات و مجالس به نثر و نظم است و در میان آنها، چندین نسخه کلیات سعدی بسیار نفیس وجود دارد.
سید محمدرضا فاضل‌هاشمی به معرفی مهم‌ترین و نفیس‌ترین نسخه‌های خطی سعدی اشاره کرد و افزود: کلیات سعدی به خط «محمدبن عبداللطیف عقاقیری» (از شاگردان با واسطۀ سعدی) در سال 766 هجری در شیراز کتابت شده و با سال فوت شاعر حدود 70 سال فاصله دارد و از قدیمی‌ترین نسخه‌های موجود است.
وی ویژگی‌های این نسخۀ ارزشمند را که از نظر تاریخی و تذهیب دورۀ ایلخانی، فوق‌العاده نفیس است، برشمرد و گفت: این نسخه، دارای دو سرلوح کتیبه‌مانند مزیّن و مرصّع با نقش ترنج و سرترنج بازوبندی در زمینۀ لاجورد، جدول‌کشی به زر و کمندکشی، عناوین به شنگرف ولاجورد به نسخ سجلی دارای جلد تیماج قهوه‌ای زیباست که به خط نستعلیق 25 سطری، کاغذ نخودی، با تعداد اوراق 383 و در ابعاد 14 در21 سانتیمتر در قطع وزیری کتابت شده است.
فاضل هاشمی اضافه کرد: اشعار شعرای بزرگی همچون حافظ، سلمان ساوجی، سیف فرغانی، خواجوی کرمانی، اوحدی و عبید زاکانی نیز که از اشعار سعدی استقبال کرده‌اند، در این مجموعه نسخ خطی موجود است.
وی نسخه‌هایی را که از نظر هنری و تذهیب، به خط خوشنویسان و هنرمندان مشهور است، دارای اهمیت ویژه‌ای دانست و خاطرنشان ساخت: از جملۀ این نسخ ارزشمند، نسخه‌ای دیگر از کلیات سعدی است که در سال 1052 توسط «محمد مؤمن شیرازی» به خط نستعلیق خوش در متن و حاشیه و متن 20 سطری کتابت شده، و با چهار سرلوح مزدوج مذهّب و مرصّع پرکار تزیین شده است.
گفتنی است، گنجینه نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی بیش از یکصدهزار نسخه خطی نفیس و تاریخی در موضوعات گوناگون در اختیار دارد، که فایل دیجیتال آنها تهیه شده است. بخشی از این آثار در سایت کتابخانه دیجیتال آستان قدس رضوی به آدرس https://digital.aqr.ir/ در دسترس است که علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به این درگاه اینترنتی از این نسخ بهره‌مند شوند.