۱۳۹۹-۰۶-۰۴

5شهریور/ روز داروسازی، روز بزرگداشت محمد بن زکریای رازی

ابوبکر محمد بن زکریای رازی، طبیب و فیلسوف نامدار ایرانی که غیر از طب و فلسفه، در ریاضیات، نجوم و الهیات و شیمی اطلاعات وسیع و جامعی داشته است.

وی در شعبان 251 هجری قمری در شهر ری متولد شد و پس از فراگیری زبان عربی، به تحصیل علوم متداول عصر و تالیف آثار متنوع خود پرداخت.
رازی در آغاز جوانی به زرگری، صرافی و کیمیاگری پرداخت و چشمش در این راه دچار آسیب گشت. پزشک معالج پس از مداوا به وی گوشزد کرد که: (( کیمیای حقیقی، علم طلب است و نه آنچه تو به آن مشغول هستی)). پس از این سخن، رازی چنان شیفته علم گشت و به مطالعه آن همت گماشت که بنیانگذار نظری آن در جهان اسلام لقب گرفت. با اینکه سن زیادی از او گذشته بود، توانست تجربیات و معلومات گذشته خود را از علم شیمی در زمینه طب مورد استفاده قرار دهد و معالجه بیماران را در فعل و انفعالات شیمیایی جسم آن، جستجو کند. وی به تدریج در زمینه طب شهرت فراوانی یافت و حوزه درسش بلند آوازه شد. رازی در عهد منصور بن اسحاق، حاکم ری در سال‌های 290 تا 296 هجری قمری به ریاست بیمارستان ری منصوب شد و کتاب(( الطب المنصوری)) را به او اهدا کرد.
سپس در عهد خلافت مکتفی به بغداد رفت و ریاست بیمارستان بزرگتری را بر عهده گرفت. به سبب شهرت وی، فرمانروایان مختلف او را به دربار خود دعوت می‌کردند. او چند بار به شهر ری بازگشت و سرانجام در همانجا درگذشت.  رازی در اواخر عمر، به جهت کثرت مطالعه و آزمایش‌های شیمیایی، کور شد. رازی صاحب اخلاق نیکو و رفتار پسندیده بود و با بیماران با مهربانی رفتار می‌کرد، و به فقیران و ضعیفان کمک و یاری می‌رساند.
رازی نه فقط در طب به تجربه و آزمایش معتقد بود بلکه آزمایش را در کلیه مباحث علوم طبیعی، ضروری می‌دانست. وی آزمایش‌های شیمیایی خود را با چنان دقتی تشریح و توصیف کرده است که امروزه هر شیمیدانی می‌تواند عین همان آزمایش را به طور مجدد انجام دهد. رازی مواد شیمیایی را طبقه‌بندی کرد؛ درباره وزن مخصوص، تحقیقاتی انجام داد و به اکتشافات مهمی مانند اکتشاف الکل و اسید سولفوریک، رسید. وی نخستین کسی است که کلیه موجودات جهان را به سه طبقه حیوانات، نباتات و جامدات تقسیم کرده است.
آثار و تالیفات رازی بسیار زیاد است اما متاسفانه مقدار اندکی از آنها هم اکنون باقی مانده است. از جمله آثار طبی این دانشمند می‌توان الطب المنصوری، من لا یحضره الطبیب، الفاخر فی الطب و ... را نام برد. معروفترین اثر رازی در طب کتاب(( الحاوی)) است. الحاوی دایره‌المعارفی بوده که هم اکنون بخشی از آن در دسترس ما قرار دارد. رازی این کتاب را به صورت یادداشت‌های متعددی از خود باقی گذاشت و بعد از مرگ وی به دستور ابن‌عمید، آن یادداشت‌ها را به صورت کتابی بازنویسی و تنظیم نمودند. مقدار زیادی از نتایج آزمایش‌ها و مطالعات رازی در این کتاب جمع‌آوری شده است.
منبع: زندگينامه شاعران و دانشمندان/ نوشته مصطفي رحيمي‌نيا.- تهران: جهان‌آرا، ‎۱۳۸۱.

افزودن دیدگاه جدید:

متن ساده

HTML محدود

Image CAPTCHA
کاراکترهای نمایش داده شده در تصویر را وارد کنید