1آبان/ درگذشت معلم اخلاق آیه الله میرزا علی فلسفی( 1384ش)

مادر ایشان، دختر مرحوم آقا ابوالحسن تاجر اصفهانی ساکن تهران بود. عموی آیه الله میرزا علی فلسفی، مرحوم آیه الله حاج شیخ محمد حسین تنکابنی از شاگردان برجسته و بنام آخوند خراسانی و از فقهای برجسته حوزه نجف به شمار می‌آمد.
همچنین برادر بزرگتر ایشان، خطیب شهیر مرحوم حجت الاسلام و المسلمین حاج شیخ محمد تقی فلسفی نیز از چهره‌های بنام خاندان فلسفی بود که سابقه جهاد و مبارزات او علیه دشمنان اسلام و سردمداران کفر، در پیشانی تاریخ مبارزات و تلاش‌های روحانیت می‌درخشد. چنانکه امام خمینی(ره) در پیام خود او را( زبان گویای اسلام) نامید.
آیه الله فلسفی پس از گذراندن دروس سطح، در سال 1324 شمسی برای تکمیل دروس حوزه به نجف اشرف و آستان مقدس امیرالمومنین(ع) مهاجرت کرد و بیش از شانزده سال از محضر بزرگانی چون مرحوم آیه الله العظمی شیخ محد علی کاظمینی، آیه الله العظمی حاج شیخ ابوالحسن اصفهانی، آیه الله العظمی حاج سید محمود شاهرودی و آیت الله العظمی خوئی کسب علم نمود و به مقام والای اجتهاد نایل آمد؛ به طوری که ایشان از اولین کسانی بود که آیت الله العظمی خوئی اجازه اجتهاد ایشان را با خط خود نوشتند.
آیه الله فلسفی بعد از وصول به درجات عالیه اجتهاد، در سال 1340 شمسی به درخواست گروهی از مردم و اهل علم به تهران بازگشت و در مدت هشت سال ضمن اقامه نماز جماعت در مسجد لرزاده( واقع در میدان خراسان) به تدریس دروس سطح و خارج فقه و اصول پرداخت.
این عالم بزرگ در سال 1350 شمسی به دعوت مرحوم آیه الله العظمی حاج سید محمد هادی میلانی با هجرت به مشهد مقدس جان دوباره‌ای به این حوزه بخشید و در جوار حرم حضرت ثامن الحجج(ع) رحل اقامت افکند و به تدریس درس خارج فقه و اصول پرداخت که تربیت بیش از صدها عالم و دانشمند، ثمره بیش از سی و پنج سال تلاش علمی و عملی ایشان در این شهر می‌باشد.
علما و شخصیت‌های برجسته‌ای در حوزه‌های علمیه نجف اشرف، تهران و مشهد از محضر ایشان استفاده کردند که از جمله آن می‌توان به حضرات آیات شیخ محمد اسحاق فیاض( از مراجع تقلید نجف اشرف)، محمد آصف محسنی( از مراجع تقلید)، سید مرتضی نجومی، سید علی گلپایگانی، سید احمد علم الهدی( امام جمعه مشهد) و حجج اسلام مرحوم استاد علی دوانی( محقق و مولف ده‌ها کتاب)، شیخ محسن محدث‌زاده، سید رسول موسوی تهرانی، شیخ حسین انصاریان، شیخ حسین گرایلی و ده‌ها استاد برجسته حوزه اشاره نمود.
ساده زیستی و پرهیز از تعلقات دنیوی مرحوم آیت الله فلسفی، زبانزد خاص و عام بود، به خصوص که در مقابل تقاضای مصرانه علما برای قبول مرجعیت همیشه خودداری می‌نمود. ایشان همواره پیشاپیش مردم همراه دیگر عالمان شهر در همبستگی انقلابی ملت مسلمان ایران شرکت نمودند.
با ورود حضرت امام خمینی(ره) به ایران، در روز پانزده بهمن سال 1357 همراه با گروهی از علمای مشهد، از جمله مرحوم آیه الله میرزا حسنعلی مروارید و آیه الله سید عزالدین حسینی زنجانی، برای عرض خیر مقدم به رهبر انقلاب راهی تهران شد.
همچنین در دوازدهم مرداد سال 1358 شمسی در انتخابات نخستین مجلس خبرگان که به منظور تدوین قانون اساسی جمهوری نوپای اسلامی ایران تشکیل شد، در پی پافشاری گروهی از خیراندیشان و به انتخاب مردم همراه با جمعی از خبرگان شهر از جمله مرحوم آیه الله حاج شیخ ابوالحسن شیرازی و مرحوم آیه الله حاج میرزا جواد آقا تهرانی به این مجلس راه یافت تا آموخته‌ها و یافته‌های خود را در صحنه عمل به کار گیرد و در تحکیم بنیان‌های نظام دینی کشور سهیم باشد.
این عالم بزرگ پس از 85 سال زندگی در سال 1384 رحلت نمودند. مرحوم آیه الله فلسفی در جوار بارگاه رضوی در رواق( دارالسرور) در کنار حضرت آیه الله مروارید آرام گرفت و به دوست و همراه همیشگی سال‌های اقامتش در مشهد پیوست.
منبع: مشاهير حوزه علميه خراسان: نگاهي به زندگينامه و خاطرات علما و بزرگان حوزه علميه خراسان/ عليرضا نوروزي؛ با همکاري و نظارت: مجتبي نوروزي.- مشهد: نسيم رضوان، ‎۱۳۹۰.