25آبان/ درگذشت فیلسوف علامه شیخ محمد تقی جعفری ( 1377ش)
استاد پس از تحصیل در تهران عازم قم می‌شود و در آنجا مدت یک سال به ادامه تحصیلات خود می‌پردازد. علامه شیخ محمد تقی جعفری به علت بیماری مادر دوباره به تبریز برمی‌گردد. پس از مدت کوتاهی اقامت در تبریز ایشان در سال 1327ه‌ش. به اصرار آیه الله میرزا فتاح شهیدی رهسپار نجف می‌شود. وی پس از اتمام تحصیلات در حوزه نجف، در سال 1337ه‌ش. عازم ایران می‌شود.
پس از بازگشت به ایران، در قم به خدمت آیه الله بروجردی شرفیاب می‌شود. ایشان از استاد می‌خواهد تا در قم بماند و به تدریس بپردازد. چون آب قم با مزاج استاد سازگار نبود، عازم مشهد می‌شود و پس از یکسال اقامت در آنجا به تهران می‌آید و در مدرسه مروی به تدریس می‌پردازد. در این ایام استاد با دانشگاهیان ارتباط برقرار می‌کند و همزمان، با شخصیت‌هایی چون استاد مطهری و دکتر محمد ابراهیم آیتی به ایراد سخنرانی در دانشگاه‌ها می‌پردازد.
استاد جعفری در طول حیات پر بار خویش، صدها سخنرانی در مجامع مختلف علمی و دانشگاهی ایراد فرموده‌اند. شخصیت‌های علمی داخلی و خارجی، به وسیله مکاتبات و مصاحبه‌ها، گفتگوهایی با استاد جعفری داشته‌اند. برخی از این مصاحبه‌ها و مراسلات را آقای علی رافعی جمع آوری کرده است.
یکی از شخصیت‌های غربی که استاد جعفری پیرامون افکار و اندیشه‌های او مطالعات دقیق داشته‌اند، برتراند راسل فیلسوف انگلیسی است. استاد بر دو اثر راسل یکی گفتگوهای وی با وایت و دیگری گزیده آثارش، نقد و حواشی سودمندی نوشته‌اند و آراء او را مورد نقد و بررسی قرار داده است. استاد در تحلیل شخصیت علمی و فلسفی راسل نیز مقاله‌ای منصفانه نگاشته‌اند که در آخر کتاب برگزیده افکار راسل منتشر شده است.
از آنجایی که شخصیت آن بزرگمرد عالم تشیع با حکمت و فلسفه آمیخته بود اغلب آثارش رنگ فلسفی دارد و در آنها می‌کوشد تا از این منظر و با بررسی آراء و افکار حکما به تشریح حیات و جلوه‌های آن بپردازد. از این عالم بزرگ آثار زیادی منتشر شده که می‌توان امر بین الامرین فی الجبر و التفویض، ارتباط انسان و جهان، جبر و اختیار، از دریا به دریا( کشف الابیات مثنوی مولوی)، منابع فقه، تحلیل شخصیت خیام، برهان کمالی( وجوبی) در اثبات خدا، بحثی درباره عقل به عنوان اساس خودشناسی در منظر امام صادق(ع) و موارد دیگر را بیان نمود.
بدین گونه اندیشمندی سترگ و دانشمندی که زندگیش سرشار از تلاش و تکاپوی علمی، فرهنگی، صفا، سلوک، صداقت، شرح صدر و گشاده‌رویی بود در سن هفتاد و چهار سالگی در لندن در روز دوشنبه 25 آبان 1377 رخ در نقاب خاک کشید و میهمان عالم قدس و ملکوت گشت. پیکر مطهر این عالم بزرگ بعد از اینکه مورد استقبال رسمی جمعی از مسئولین عالی‌رتبه کشور و دیگر شخصیت‌های علمی قرار گرفت، به مشهد مقدس انتقال داده شد و پس از تشییع مجدد و با شکوه در دارالزهد حرم مطهر حضرت علی بن موسی الرضا(ع) به خاک سپرده شد.
منبع:
1- غواص اقيانوس انديشه: سيري در زندگي و افکار آيةالله علامه محمدتقي جعفري قدس‌سره/ تحقيق و نگارش غلامرضا گلي‌زواره.- قم: ام‌ابيها، ۱۳۷۸.
2- تکاپوگر انديشه‌ها، زندگي، آثار و انديشه‌هاي استاد محمدتقي جعفري/ تاليف عبدالله نصري؛ مقدمه‌نويس محمدرضا حکيمي.- تهران: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي، ۱۳۷۶.