وفات کریمه اهل بیت حضرت معصومه سلام الله علیها(201 ه‌ق)
آن طور که از شواهد و قرائن و بعضی از روایات استفاده می‌شود، مادر حضرت معصومه( س) همان مادر امام رضا( ع) است. برای مادر حضرت رضا( ع) نام‌های متعددی ذکر کرده‌اند، مانند: خیزران، ام‌البنین، نجمه و ... روایت شده پس از آنکه حضرت رضا( ع) از او متولد شد، به او(( طاهره))گفتند.
بنابر بیشتر روایات، حضرت معصومه( س) در روز اول ماه ذیقعده سال 173 هجری قمری، در مدینه چشم به جهان گشود. امام صادق( ع) قبل از ولادت حضرت معصومه( س) در ضمن گفتاری در شان او فرمود: (( و به زودی در قم بانویی از فرزندان من به نام فاطمه دفن شود، پس هر کس او را زیارت کند، بهشت برای او واجب می‌گردد.))
این پیش‌گویی‌ها دلالت ضمنی و در عین حال عمیق و آشکار بر عظمت جلال و مقام رفیع حضرت معصومه( س) دارند، و در ضمن دعوت شیعیان به توجه بیشتر به مقام این بانو، و آرمان‌های مقدس او است.
تقریبا قطعی است که حضرت معصومه( س) ازدواج نکرد، با توجه به اینکه سنت ازدواج از مستحبات موکد اسلامی است؛ دو دلیل برای این مورد بیان شده است:
1-دختران امام کاظم( ع) به ویژه حضرت معصومه( س) در سطحی از کمالات بودند که برای خود کفو و همسر مناسبی نیافتند، تا با او ازدواج کنند.
2-ترس و وحشت حکومت پر از خفقان و اختناق هارون، به گونه‌ای بود که کسی جرات نمی‌کرد با دختران امام کاظم( ع) ازدواج نماید و داماد آن حضرت شود.
اعتقاد به شفاعت انبیا و اولیا از ضروریات مذهب شیعه است و به استناد ده‌ها آیه و صدها حدیث از رسول اکرم( ص) در منابع حدیثی شیعه و سنی شفاعت پیامبران، امامان و مقربان الهی از وقایع قیامت است. در احادیث متعدد بعد از رسول اکرم( ص) دو تن از خاندان آن حضرت نیز به شفاعت گسترده شناسانده شده‌اند که می‌تواند همه اهل محشر را فرا گیرد: حضرت فاطمه زهرا(س) و حضرت فاطمه معصومه( س).
در مورد شفاعت گسترده حضرت زهرا( س) همین بس که بهشت و شفاعت، جزء مهریه حضرت زهرا( س) است. بعد از صدیقه طاهره( س) از جهت گستردگی شفاعت هیچ کس- و یا هیچ بانویی- به شفیعه روز جزا حضرت معصومه دختر موسی بن جعفر( ع) نمی‌رسد.
عده زیادی از علما از جمله علامه مجلسی در(( بحار الانوار)) و محدث قمی در(( سفینه البحار)) درباره واقعه هجرت عظیم حضرت معصومه( س) از حجاز به ایران مطالبی بیان فرموده‌اند از جمله:
حضرت رضا( ع) به دعوت مامون در سال 200 هجری از مدینه به خراسان آمد. حضرت معصومه( س) در سال 201 برای دیدار برادر، از مدینه رهسپار خراسان شد( در این سفر دور، گروهی از برادران و خدمتکاران به همراه حضرت معصومه( س) بوده‌اند) وقتی که به ساوه رسیدند حضرت معصومه( س) بیمارشد. چون خبر ورود آن بانوی با عظمت به آل سعد رسید، همگی به اتفاق به استقبال او رفتند تا او را به قم دعوت کنند. در میان آنها موسی بن خزرج به کاروان حضرت معصومه( س) رسید، زمام شتر آن حضرت را گرفته و به قم آورد و در منزل خود با کمال افتخار از آن بانو پذیرایی کرد. آن بزرگوار پس از 16 یا 17 روز در حالی که خیلی آزرده بود و با دنیایی از غم و اندوه در سال 201 ه. ق با این جهان وداع گفت.
منبع:
1- حضرت معصومه (س) فاطمه دوم: پيشينه قم، حوزه علميه، زندگي حضرت معصومه (س) جمکران و امام‌زادگان/ نوشته محمد محمدي اشتهاردي.- [ويرايش ۲؟].- قم: علامه، ۱۳۸۱.
2- فاطمه معصومه سلام‌الله عليها مهمان هفده روز: زندگاني حضرت معصومه عليهاالسلام و پيوستگي آن با سرزمين قم/ فريد مسعودي.- قم: دليل ما، ۱۳۸۸.