قالیهای پردهای حرم رضوی؛ ایستاده در موزۀ رضوی
به گزارش گنجینۀ رضوی، معاون امور موزههای آستان قدس رضوی با بیان اینکه قالیهای پردهای در فصول سرد سال، با نصب در ورودیِ درهای حرم مطهر، نقش پرده را ایفا میکردند و مانع از ورودِ باد سرد به فضای داخلی رواقها میشدند، اظهار داشت: در حال حاضر تعداد هفت عدد قالی پردهای در این موزه در حال نمایش است که در نیمۀ اول قرن 14 هجری شمسی و به دست هنرمندان زبدهای از شهرستانهای کرمان، اصفهان و اراک بافته شده است و این علاوه بر دیگر قالیهای پردهای است که به دست هنرمندانی از سایر نقاط کشور بافته شده و هماکنون در خزانۀ موزه نگهداری میشود.
مهدی قیصرینیک اظهار داشت: قالی پردهای نوعی قالی است که اغلب در گذشته، به عنوان پرده در ورودیِ اماکن مذهبی، کاخها و منازل آویزان میشده که علاوه بر حفاظ، زینتبخش مکان مورد استفاده نیز بوده است. وی افزود: این قالیها به صورت ساده، شکافدار، یکرو و دو رو است و از نظر طرح و اندازه به شکلهای مختلفی مطابق با محل استفادهشان تولید میشوند و از گذشته تا کنون، استفاده از قالی پردهای در ورودی حرم مطهر امامرضا علیهالسلام بهویژه در فصول سرد، به صورت گسترده رواج داشته است.
قیصرینیک در ارتباط با قالیهای پردهای موزۀ فرش رضوی تصریح کرد: دوتخته قالی پردهای افشان شاهعباسی، بافت کرمان در ابعاد 318*257 و 265*203 سانتیمتر با جنس تار و پودِ پنبه و پرزِ پشم که در کارگاه تولیدی محمد ارجمند کرمانی بافته شده است، از جملۀ این قالیهاست. وی افزود: قالی پردهای گلدانی و قالی پردهای ترنجدار نیز از دیگر قالیهای نفیسی است که توسط این هنرمند کرمانی تولید شده است. قیصری ادامه داد: قالی پردهای محرابی ترنجدار با ابعاد 345*260 سانتی متر و رجشمار 46گره نامتقارن در 5/6 سانتیمتر که در اصفهان بافته شده وتوسط محمد میناکار اصفهانی به آستان قدس رضوی اهدا شده است، از دیگر نمونههای نفیس در حال نمایش است. وی همچنین از قالی پردهای محرابی قندیلی، بافت مشکآباد شهرستان اراک نام برد و گفت: این قالی توسط حاج علی علیخانی به حرم مطهر رضوی اهدا شده است.
معاون امور موزههای آستان قدس رضوی، همچنین قالی پردهای محرابی قندیلی بافت کرمان در ابعاد 300*190سانتیمتر را از دیگر شاهکارهای در حال نمایش ذکر کرد و اظهار داشت: این قالی که تاریخ بافت آن 1327 هجری شمسی است، به دست محمد هنرمند کرمانی وقف حرم مطهر رضوی گردیده است. وی اضافه کرد: در قسمتهای مختلف این قالی ابیاتی در ارتباط با امام هشتم(ع)، برخی از القاب این امام همام و همچنین نام واقف و طراح آن بافته شده که تنوع رنگها در طرح و نحوۀ چیدمان اشعار در آن بسیار چشمنواز است.
گفتنی است که موزة تخصصی فرش آستان قدس رضوی واقع در صحن کوثر حرم مطهر، دارای سه طبقه فضای نمایشی و یک طبقه فضای کارگاهی در زیربنایی به مساحت 6 هزار و 647 متر مربع است که بزرگترین موزۀ تخصصی فرش جهان به شمار میرود. در این موزه، قالی و قالیچههای کمنظیری از دورۀ صفویه تا عصر حاضر که از نفیسترین شاهکارهای هنری هستند درمعرض دید علاقهمندان قرار گرفته است.