30آذر/ شب یلدا

در دایره المعارف فارسی در تعریف یلدا چنین آمده است:
(( یلدا- درازترین شب سال که شب اول زمستان است. در اصطلاح عمومی آن را شب چله نیز می‌گویند، چون زمستان عملی را در حقیقت دو ماه می‌دانند که 40 روز اول آن را چله‌ی بزرگ و 20روز آخر آن را چله کوچک می‌نامند و 4 روز آخر چله بزرگ و 4 روز اول چله کوچک را روی هم رفته چارچار( چهارچهار) می‌خوانند. یلدا کلمه‌ای سریانی و به معنی میلاد است که چون میلاد مسیح در نزدیکی آن است این شب به نام یلدا خوانده شده است و ظاهرا نخست میلاد ایزد مهر بوده و با انتقال بعضی از آداب مهرپرستی به مسیحیت، جشن میلاد مهر به کریسمس تغییر صورت داده و جای آن اندک گشته است.))
درباره‌ی شب یلدا مباحث فراوانی بیان شده است که در ادامه به صورت جمع‌بندی بیان شده است:
1.شب زایش مهر( خورشید) است از باورهای کهن ایرانی؛ 2.بلندترین شب سال، به عبارت دیگر درازترین تاریکی، نشانه اهریمنی و نحوست است که از اول دی ماه به کوتاهی می‌گراید؛ 3.پایان برداشت صیفی‌کاری و آغاز استراحت کشاورزان و روستاییان؛ 4.جشن گردهمایی خانوادگی است که همه خویشاوندان و بستگان در آن شرکت می‌کنند و در پاره‌ای به صورت اندک، جشن گروهی است.
منبع: جشن يلدا/ پژوهش: جمشيد صداقت‌کيش.- تهران: خجسته، ‎۱۳۹۰.