رونمایی از دو اثر فوق نفیس در موزۀ آستان قدس رضوی: قرآن دست‌خط وصال شیرازی و رحل قرآن با روکش طلای دورۀ قاجار رونمایی شد
به گزارش گنجینۀ رضوی، رونمایی از قرآن دست‌نویس وصال شیرازی و رحل میناکاری‌شده و روکش طلا متعلق به دورۀ قاجار، موضوع هفتادویکمین سه‌شنبۀ علمی‌فرهنگیِ سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی قرار گرفت. در این مراسم که به صورت وبیناری برگزار شد، از این دو اثر نفیس اهدایی قوام‌الملک شیرازی به حرم رضوی رونمایی شد. دکتر حکمتالله ملاصالحی، عضو هیئت‌علمی دانشگاه تهران سخنران ویژۀ این مراسم وبیناری بود.
رئیس گروه مطالعات و معرفی آثار موزۀ آستان قدس رضوی در ارتباط با قرآن نفیس رونمایی‌شده بیان کرد: این قرآن نفیس، به صورت کامل است و در دورۀ قاجار به دست محمدشفیع شیرازی، متخلص به وصال، در سال 1265 هجری قمری کتابت و توسط علی شریف، متخلص به ظریف در سال 1269 هجری قمری حاشیه‌نویسی شده است.
حشمت کفیلی ابعاد این قرآن را 5/22 × 7/34 سانتی‌متر ذکر کرد و گفت: این نسخه به شمارۀ اموالی 123 در ادارۀ مخطوطات آستان قدس و با شمارۀ 930229 در دفتر اشیاء موزه‌ای آستان قدس رضوی به ثبت رسیده است.
وی افزود: این نسخه به خط نسخ 17سطری در 225 ورق کاغذ دولت‌آبادی کتابت شده است و آیات آن درون جدولی به ابعاد 8/13 ×2/32 سانتی‌متر کتابت شده و تفسیر مختصر و خواص سوره‌ها در حاشیه به خط نستعليق خفي ممتاز درون ترنج مکرر و مذهب نوشته شده است.
کفیلی با بیان اینکه تمام صفحات این نسخه از قرآن کریم، مذهَّب و مرصع است، ادامه داد: صفحة فاتحه‌الکتاب و آغاز سورۀ مبارکۀ بقره با تذهیب و ترصیع کامل و سرلوح تاجي شكل مذهب و مرصع و دو كتيبه در بالا و پايين صفحه مزین شده و بین السطور آن نیز طلا اندازی مرصع شده است. وی گفت: تمام صفحات دارای جدول طلایی، قرمز، سبز، آبی و سیاه و کمند قرمز با تحرير طلایی است و بین السطور طلا اندازی مرصع شده است.
او در ادامه به وجود وقف‌نامه و چندین یادداشت در این قرآن اشاره کرد و اظهار داشت: در پایان دو دعای بعد از تلاوت قرآن به خط نسخ و در دو صفحه آخر ترقیمه و وقف‌نامه به خط رقاع نوشته شده است و این درحالی است که این نسخه دارای هشت یادداشت عرض دید از سال 1275تا سال 1342 قمری است. کفیلی در این ارتباط از وجود مهر و یاداشت بلاغ سلطان قراء در رمضان 1324 درحاشیه صفحه پایانی این نسخه سخن گفت. وی همچنین جلد این نسخه را لاکی دورو و پرکار و دارای نفاست ویژه دانست.
رحل چوبی با روکش طلا و میناکاری شده دیگر اثر نفیس رونمایی‌شده در این مراسم بود. رئیس گروه مطالعات و معرفی آثار موزۀ آستان قدس رضوی این رحل را بسیار نفیس و چشم‌نواز توصیف کرد و گفت: این رحل چوبی از دو لت متّصل به هم تشکیل شده و با روکشی از طلا پوشانده و با تکنیک میناکاری آراسته شده است. وی افزود: در سطح بیرونی هر لت در یک قاب حاشیهدار نقش یک ترنج متّصل به دوسرترنج، کتیبه وقف نوشته شده است و اطراف آن نیز با نقوش برجسته گل ومرغ قلمزنی و میناکاری شده است. وی به متن کتیبۀ وقف این رحل اشاره کرد و گفت: بر روی این رحل کتابت شده است: «وقف نمود بر بقعه مبارکه امام ثامن ضامن امام علی‌ابن‌موسی‌الرضا -علیهالسلام- رحل آیات کلامالله مجید، مقرب خاقان معتمدالسطان اشرف الحاج حاج میرزا علی اکبر قوام الملک مملکت فاس (فارس) سنه 1274»
کفیلی از قوام‌الملک شیرازی به عنوان واقف این دو اثر نفیس نام برد و اظهار داشت: میرزا علی‌اکبر‌خان قوام‌الملک شیرازی، پسر حاج ابراهیم کلانتر (اعتمادالدوله)، در سال 1245 هجری قمری به تولیت آستان قدس رضوی منصوب شد و این دو اثر نفیس و ارزشمند را در سال 1274 هجری قمری وقف روضه منوره کرد.
گفتنی است، موزه‌های آستان قدس رضوی واقع در صحن کوثر حرم مطهر، شامل چهار ساختمان مستقل است که همه‌روزه به ارائه خدمات به بازدیدکنندگان میپردازد. ساختمان موزه قرآن و نفایس، شامل موزه قرآن، موزه هدایای مقام معظم رهبری و تالار آثار اهدایی استاد فرشچیان و ساختمان موزه مرکزی، شامل موزه تاریخ حرم رضوی و گنجینه‌های سکه، تمبر، اسکناس، هنرهای تجسمی، آبزیان، نجوم، ساعت، مدال، ظروف و سلاح و همچنین موزه تخصصی فرش، در سه طبقه در صحن کوثر حرم مطهر رضوی واقع شده‌اند. موزه مردم شناسی، واقع در خروجی سردرِ غربی صحن جامع رضوی از دیگر موزه‌های آستان قدس رضوی است.
