روشنگر شرق: سید جمال الدین اسد آبادی
او زودتراز بقیه اهالی جهان اسلام، صدای رشد سریع تمدن جدید و درجازدگی تمدن قدیم را شنید و عاشقانه در پی یافتن راه حلی برای برونرفت از این وضعیت بود. او فقر و بیسوادی مسلمانان هند و افغانستان را دید؛ بیتوجهی ایرانیان عصر قاجار به قرآن و رواج افسار گسیخته خرافات را مشاهده کرد. او بر امت محمد(ص) که چنین ناتوان شده بود افسوس میخورد و برای بازگرداندن آن به شکوه تمدنسازش از هیچ جانفشانی خودداری نکرد.
سید نشریههایی چون ضیاء الخافقین را به عربی و انگلیسی، و عروه الوثقی را در پاریس منتشر نمود و با اندیشههای نوین فیلسوفان فرانسوی و انگلیسی آشنا شد.
با هدایتهای سید بود که روشنفکرانی چون میرزا حسن خان خبیرالملک( کنسول ایران در شام)، میرزا آقا خان کرمانی و احمد روحی کرمانی- که زمانی به دلیل ظلم فساد قاجار از آیین اسلام بریده و ازلی شده بودند- دوباره به آیین مسلمانی بازگشتند و برای اتحاد جهان اسلام تا سر حد مرگ تلاش کردند.
سید جمال، آغازگر راه سومی در میان تجددگرایی مطلق و سنتگرایی افراطی بود: راه تجدید بنا و نوسازی و نوزایی درونی مسلمانان؛ راهی که همراه با عقلانیت، رحمت، مدارا، وحدت مذاهب و البته جهاد و سختکوشی است.
از جمله موضوعات مطرح شده در کتاب میتوان ولادت سید جمال الدین اسد آبادی، نگاهی به زندگی و سفرهای سید، شهادت سید، لژ فراماسونی و سید جمال، آثار و کتابهای سید، دستنوشتههایی از سید و موارد دیگر را نام برد. در انتهای کتاب نمایه و فهرست منابع آورده شده است.