نسخ خطی کهن عطار نیشابوری در گنجینۀ رضوی

به گزارش گنجینۀ رضوی، همزمان با سالروز بزرگداشت عطار نیشابوری، مسئول امور ارزشیابی نسخ خطی سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی از وجود بیش از 150 نسخۀ خطی و چپ‌سنگی از آثار این شاعر پرآوازۀ اواخر قرن ششم و اوایل قرن هفتم در این مرکز خبر داد. وی از «الهی‌نامه» به عنوان یکی از قدیمی‌ترین این نسخ نام برد و تصریح کرد: «الهی‌نامه» به خط کتابتی نستعلیق 13 سطری که به همراه «اسرارنامه»، «بلبل‌نامه»، «وصلت‌نامه»، «روشنایی‌نامه» و «فتوت‌نامه» در یک مجموعه قرار دارد، به سال 845 قمری کتابت شده است.

سیدمحمدرضا فاضل هاشمی همچنین به نسخه‌ای خطی از «کلیات عطار»، وقفی میرزا رضا خان نائینی در سال 1311 شمسی اشاره کرد و گفت: این نسخه در سال 897 هجری در مهرآباد نیشابور به خط نستعلیق و به دست علی‌بن حیدر قاسمی کتابت شده است و با شمارۀ ثبت 4683 در مرکز نسخ خطی آستان قدس نگهداری می‌شود.
وی افزود: «تذکره‌الاولیاء» به کتابت قرن 10 قمری، دارای جلد تیماج زرکوب و دارای ترنج و سرترنج دیگر اثر نفیس عطار نیشابوری در این مرکز است. فاضل هاشمی همچنین از «اسرارنامه» نامه یاد کرد و گفت: این اثر که همراه با پنج مثنوی دیگر شامل «مصیبت‌نامه»، «اشترنامه»، «خسرونامه»، «الهی‌نامه» و «منطق‌الطیر»، به خط کتابتی نستعلیق 19 سطری، در سال 1005 قمری در لاهور توسط «محمدسعید تربتی» در یک مجموعه کتابت شده، یکی از نسخه‌های نفیس این گنجینه است.

این کارشناس نسخ خطی ادامه داد: از دیگر آثار پرآوازۀ عطار نیشابوری «منطق‌الطیر» است که نسخۀ آستان قدس، دارای حاشیه و به خط نستعلیق 12 سطری، در قرن 13 هجری کتابت شده است.
فاضل هاشمی به نسخۀ نفیسی از «ولدنامه» اشاره کرد و گفت: این تألیف عطار را گاه «پسرنامه»، «پندنامه» یا «نصیحت‌نامه» می‌خوانند که نسخۀ آستان قدس به خط «شکرالله لاجوردی» در سال 1271 قمری کتابت شده و دارای سرلوح مذهّب و مرصّع است.
وی در پایان یادآور شد: نسخه‌های ارزشمندی از آثار این عارف و شعر بلندآوازۀ ایرانی به نظم و نثر، شامل دیوان اشعار، منطق‌الطیر، تذکره‌الاولیاء، الهی‌نامه، بلبل‌نامه، اسرارنامه، خسرونامه، مختارنامه، بی‌سرنامه، هیلاج‌نامه، جوهرالذات، مصیبت‌نامه، پندنامه، اشترنامه، فتوت‌نامه و ولدنامه یا پسرنامه، در کتابخانۀ آستان قدس موجود است.