300 نسخۀ خطی از آثار سعدی در کتابخانۀ آستان قدس رضوی

به گزارش گنجینۀ رضوی، هم‌زمان با روز بزرگداشت سعدی شیرازی، مسئول امور ارزشیابی نسخ خطی سازمان کتابخانه‌ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با اعلام وجود حجم گسترده‌ای از نسخ خطی ادبی در این مرکز، از وجود حدود 300 نسخۀ دست‌نویس از آثار سعدی شیرازی، شاعر بلندآوازۀ قرن هفتم و آثار مرتبط در این گنجینه خبر داد. وی تصریح کرد: کلیات سعدی، گلستان، بوستان، قصاید، غزلیات، ملحقات، رباعیات و مجالس به نثر و نظم و همچنین نسخی دربارۀ آثار سعدی از آثار این مجموعه است که برخی از آنها از نفاست ویژه‌ای برخوردار است.

سیدمحمدرضا فاضل‌هاشمی به برخی از نفیس‌ترین این آثار اشاره کرد و گفت: «کلیات سعدی» به خط محمدبن عبداللطیف عقاقیری (از شاگردان با واسطه سعدی) در سال 766 قمری در شیراز از قدیمی‌ترین این نسخ است که تنها 70 سال پس از وفات شاعر کتابت شده است.
وی این نسخه را از نظر تاریخی و تذهیب دوره ایلخانی، فوق‌العاده نفیس برشمرد و گفت: این نسخه به خط نستعلیق 25 سطری در 383 برگ کاغذ نخودی و در ابعاد 14 در 21 سانتی‌متر در قطع وزیری کتابت شده است. او به دیگر ویژگی‌های این نسخه اشاره و اظهار کرد: این اثر دارای دو سرلوح کتیبه‌مانند مزیّن و مرصّع با نقش ترنج و سرترنج بازوبندی در زمینه لاجورد است و جدول‌کشی آن به زر و عناوین به شنگرف و لاجورد است.

فاضل هاشمی، نسخه‌هایی با خط و تذهیب هنرمندان بزرگ را دارای اهمیت ویژه‌ای دانست و خاطرنشان کرد: از جملۀ این نسخ ارزشمند، نسخه‌ای دیگر از کلیات سعدی است که در سال 1052قمری توسط محمد مؤمن شیرازی به خط نستعلیق خوش در متن و حاشیه و متن 20 سطری کتابت شده، و با چهار سرلوح مزدوج مذهّب و مرصّع پرکار تزیین شده است.
وی در ادامه به معرفی برخی از نفایس خطی بوستان سعدی پرداخت و تشریح کرد: بوستان سعدی به کتابت سال 920 قمری به خط نستعلیق عبدالرشید دیلمی، از خوشنویسان مشهور دوره صفوی، از دیگر نفایس این مجموعه است که دارای سرلوح مزدوج شرفه‌دار پرکار در صفحۀ نخست و تشعیرسازی با گلبرگ طلایی است. فاضل هاشمی همچنین نسخه‌ای از بوستان سعدی به خط عبدالغفار تفرشی از خوشنویسان دورۀ قاجار و نسخه‌ای به تاریخ کتابت سال 1049 قمری و خط محمدعلی زرّین‌قلم را در شمار نفایس این مجموعه نام برد.