15 اردیبهشت/ روز بزرگداشت شیخ صدوق
جلالت شان و منزلت این فقیه بزرگوار( علی بن حسین) بدان پایه رسید که امام حسن عسکری(ع)، طی نامهای او را با القابی چون(( شیخی))، (( معتمدی)) و(( فقیهی)) مورد خطاب قرار داد. عمر با برکت پدر بزرگوارش از پنجاه میگذشت که با دعای امام زمان(عج) خداوند شیخ صدوق را به او داد. شیخ صدوق در یکی از کتابهایش به نام(( کمال الدین)) به این موضوع اشاره کرده است. مرحوم علامه مجلسی نیز در کتاب ارزشمند(( بحار الانوار))، این قضیه را از معجزات حضرت ولی عصر(عج) دانسته است.
همه علما و فقهای بزرگ اسلام، با دیده احترام به شیخ صدوق نگریستهاند. فقیه نامدار، شیخ طوسی در معرفی شیخ صدوق میگوید:
(( او دانشمندی جلیل القدر و حافظ احادیث بود. از احوال رجال کاملا آگاه و در سلسله احادیث، نقادی عالی مقام به شمار میآمد. در میان علمای قم، از نظر حفظ احادیث و کثرت معلومات مانند نداشت و در حدود سیصد اثر تالیفی از خود به یادگار گذاشت)).
رجالی کبیر نجاشی چنین مینویسد: (( ابو جعفر( شیخ صدوق) ساکن ری، بزرگ ما و فقیه ما و چهره برجسته شیعه در خراسان است. به بغداد نیز وارد شد و با اینکه در سن جوانی بود، همه بزرگان شیعه( شیوخ الطائفه) از او استماع حدیث میکردند)).
شیخ صدوق، علاوه بر آثار متعددی که در زمینههای مختلف علوم اسلامی از خود به جای گذاشت، با بیان معارف دین فرهنگ غنی شیعه را نیز هر چه بیشتر به جامعه معرفی نمود. وی در این راه زحمات طاقتفرسایی را تحمل نمود. او به راستی یکی از احیاگران علوم اهل بیت(ع) در تاریخ شیعه است.
از جمله آثار شیخ صدوق میتوان، کتاب من لا یحضره الفقیه، مدینه العلم، عیون اخبار الرضا، الخصال و... را نام برد. سرانجام این عالم بزرگوار، پس از گذشت هفتاد و چند سال از عمر شریف و پر برکتش در سال 381 ه.ق دعوت حق را لبیک گفت و در شهر ری دیده از جهان فرو بست.
پیکر پاکش در نزدیکی مرقد مطهر حضرت عبدالعظیم الحسنی مدفون گردید. آرامگاهش در این ایام به نام ابن بابویه در شهر ری مشهور و قبر منورش، زیارتگاه دوستداران آل رسول(ص) و محل استجابت دعای مومنان است. اکثر تذکره نویسان، داستانی درباره سالم ماندن پیکر شریف صدوق، پس از گذشت نهصد سال از وفات وی نقل کردهاند. علامه خوانساری متوفای 1313 ه.ق در کتاب ارزشمند(( روضات الجنات)) مینویسد:
(( از کرامات صدوق که در این اواخر به وقوع پیوسته و عده کثیری از اهالی شهر آن را مشاهده کردهاند، آن است که در عهد فتحعلی شاه قاجار، در حدود 1238 ه.ق، مرقد شریف صدوق که در اراضی ری قرار دارد، از کثرت باران خراب شد و رخنهای در آن پدید آمد. به جهت تعمیر و اصلاح آن، اطرافش را میکندند؛ پس به سردابهای که مدفنش بود برخوردند. هنگامی که وارد سرداب شدند، دیدند که بدن او همچنان تازه بر روی خاک قرار گرفته است. این خبر به سرعت در تهران منتشر شد و به گوش سلطان وقت رسید. وی با جمعی از بزرگان و امنای دولت، به جهت مشاهده حضوری به محل آمدند. جمعی از علما و اعیان داخل سرداب شدند و صدق قضیه را به رای العین مشاهده کردند. پس از آن وی دستور تعمیر و تجدید بنا و تزئینات آن بقعه را صادر کرد)).
صاحب روضات که در آن زمان 12 ساله بوده مینویسد: (( من خود بعضی از افرادی را که در آن واقعه حضور داشتند ملاقات نمودهام)).
صاحب(( تنقیح المقال)) نیز همین قضیه را نقل نموده و اضافه میکند:
(( چهل سال پیش به سند صحیح از سید ابراهیم لواسانی- یکی از علمای بزرگ تهران- نقل شده که وی خود از کسانی بوده است که به چشم خود جسد مطهر را به همان حال که ذکر شد مشاهده کرده است. خدای او را رحمت کند و با پیامبر اکرم(ص) و ائمه طاهرین(ع) محشورش گرداند)).
منبع: [فضايل الشيعة. فارسي ـ عربي]
فضائل الشيعة/ تأليف شيخ صدوق؛ ترجمه و تصحيح امير توحيدي.- تهران: زراره، ۱۳۷۹.