دفتر اسناد

چکیده: آستان قدس رضوی از قدیمی‌ترین نهادهای مذهبی و دارای سابقه دیوانی و اداری است که این سابقه به دلیل موقعیت محوری این نهاد در شرق‌کشور، با وضعیت سیاسی ـ اجتماعی خراسان پیوند خورده است. در این کتاب صرفاًُ به برگهای پراکنده‌ای اشاره می‌شود که طی قرون متمادی در زوایای امن اماکن متبرکه رضوی از دستبرد اغیار، مصون مانده و به تدریج در کتابخانه مر‌کزی‌آستان قدس متمرکز و مجتمع گردیده اند. تأسیس اداره اسناد‌‌‌‌‌‌‌‌‌کتابخانه‌مر‌‌کزی بر میزان عنایت و توجه به این گنجینه گرانبها و بی‌نظیر افزود. طرح انتشار سلسله آثاری تحت عنوان ((دفتر اسناد)) بدین منظور ارائه شده است، تابه تدرج منابعی که در اختیار آستان قدس قرار دارد، چه اسناد درون سازمانی و چه آنهایی که توسط سازمانها، خانواده‌هاوشخصیت‌های مختلف به آستان قدس تقدیم شده است چاپ شود ودر اختیار محققان قرار گیرد. یکی از منابع تاریخ، اسناد می باشدکه حاصل فعالیتهای روزمره حکومتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است.بی‌ارزش‌ترین اوراق، گاه از دید مورخان، بالاترین ارزشها را می‌یابد. این مجموعه دارای مقاله علمی درباره آستان قدس رضوی، خراسان و مشهد می باشد که بر اساس اسناد تاریخی نگاشته شده است. اسنادی که در این مجموعه معرفی و یا عرضه شده شامل اسناد مهمانسرای آستان قدس در دوره های صفویه و قاجاریه، اسناد رو شنایی حرم مطهر، اسناد موقوفه شاهوردی خان و غیره است که برای اولین بار به این شکل معرفی و بررسی میشود. در این دفتر 64 عنوان سند و 21 قطعه عکس تاریخی، 96صفحه از کتاب را به خود اختصاص داده است. استنساخ و بازنویسی اسناد در این مجموعه آورده شده است. این کتاب دارای چند بخش است: بعد از مقدمه، نظام نامه خدمات کشیکی آستان قدس رضوی در سال 1307ش.؛تشکیلات آستان قدس رضوی پس از انقلاب مشروطیت(1329ق)؛ مهمانسرای رضوی از روزگار صفویه تاپایان قاجاریه؛ معرفی مجموعه اسناد روشنایی حرم مطهر و اماکن وابسته در دوره قاجار ؛ معرفی مجموعه اسناد خانواده و موقوفه شاهوردی خان موجود در اداره اسناد کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی ؛ ملک الشعرا بهار و تصحیح تاریخ سیستان ؛ بازخوانی یک سند تاریخی از اواخر قرن 12ه.ق؛ مدارس علمیه مشهد به روایت تصویر؛ گزیده دستخط علما؛ معرفی اداره اسناد ؛ نمایه ( اشخاص، جایها ، اصطلاحات)