اخلاق نگارش

آقای محمد اسفندیاری، نگارنده کتاب؛ در ابتدای مقدمه، هدف از نگارش این کتاب را اینگونه بیان کرده که در سده­‌های گذشته، نگارش کتاب، در باره دستور زبان فارسی، چندان محل اعتنا نبود، اما در عصر حاضر و با رونق گرفتن نویسندگی، به این مهم اهتمام شد و چندین کتاب به قلم آمد تا این که روشن شد با دستور زبان فارسی هم نمی توان نویسنده پروراند و به ناچار کتاب‌هایی در باره آیین نگارش نوشته شد و بعد از گذشت مدت زمانی، اکنون آشکار شده که این دو نیز برای نویسندگی قابل اکتفا نیست لذا باید تدبیری دیگر اندیشید که در همین رابطه، موضوع پیشنهاد شده از سوی نویسنده کتاب، «اخلاق نگارش» است. نویسنده در ادامه آورده است: «اخلاق نگارش، متضمن مباحثی است که در کتاب‌های آیین نگارش، بررسی نمی‌شود. در این باب، سخن از کلمه و جمله و نثر و ادبیات نیست، سخن از اخلاق و فرهنگ و اصولی است که نوشته را بهداشتی و پاکیزه و سنجیده می کند». محمد اسفندیاری در بخش دیگری از مقدمه کتاب خود با بیان ویژگی های اخلاق نگارش و آداب نویسندگی تأکید می‌کند که: در اخلاق نگارش سخن از «آداب نویسندگی» و «فرهنگ نگارش» است؛ یعنی از شایسته‌ها و ناشایسته‌های اخلاقی در نویسندگی، و بایدها و نبایدهای فرهنگی آن. موضوع آیین نگارش، «ادب درس» است و موضوع اخلاق نگارش، «ادب نفس». در آیین نگارش، از «ادبیّات نوشتن» سخن می رود و در اخلاق نگارش، از «ادب نوشتن». به تعبیر دیگر گفته، موضوع آیین نگارش، «سخن درست گفتن» است و موضوع اخلاق نگارش، «درست سخن گفتن» است. در اینجا سخن از نثر نویسنده نیست، بلکه سخن از نویسنده نثر است.» ادبیات ارتجالی، از بیشترنویسی تا بهترنویسی، بازنویسی بهتر از بسیار نویسی، مهلتی بایست تا خون شیر شد، (بحثی در کتاب‌های شاهکار) دیکته و انشاء، مغالطه توسل به ادبیات و... سرفصل‌های این کتاب را تشکیل می‌دهد.