کلیدر در اسناد و واقعیات (خان کلمیشی)

سرانجام بر آن شدم کوله پشتی بر دوش و قلم و کاغذ بر دست، با گرفتن چند روز مرخصی از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان، روانه کویرهای جوین و سبزوار و نیشابور و کوه های کلیدر و سوزن ده و رباط زعفرانی و کالخونی و چارگوشلی شوم، شاید ردپایی از این دردکشیدگان به دست آورم. شاید یکی از آن زنان و مردان نامدار و جسور هنوز زنده بود. اما وقتی این شایعه را شنیدم که مارال آن دختر زیبا و دل انگیز کلمیشی، پس از مرگ گل محمدها و از هم پاشیده شدن ایل به کارگری در کوره های آجر پزی روزگار می گذرانده و در سال های اولیه انقلاب بر اثر رنج و بیماری درگذشته است، بازهم دردی بر روی دردها انباشته می گردید و مرا در رفتن به سرزمین کلمیشی ها هر چه بیشتر تحریک می نمود. نویسنده کتاب در پی کندوکاو واقعیات کتاب کلیدر به مناطقی که داستان کلیدر در آن جریان یافته سفر کرده و در پی کشف حقایق داستان در دنیای بیرون بوده است. این کتاب شامل تصاویر اسنادی از دوره پهلوی و تصویرهایی از اشخاص و تصویرهایی از مناطق و مراسم مختلف(مانند عروسی کرمانج و یا دروی محصول) است؛ همچنین نقشه ی خراسان شمالی، و رضوی کنونی، در ابتدای کتاب هم تصویر یک صفحه شناسنامه المثنی مربوط به ملاحسین پدر حاج محمدرحیم پدر سلیمان کلمیشی که در متن کتاب هم درباره او و خانواده اش مطالبی آمده است. از مطالب جالب این کتاب پسگفتار – گفتگو با فرزندان قاتل و مقتول ( گل محمد و جهن) است و کتاب با پایان کار جهن خان و نسل سوم کلمیشی ها پایان می یابد. این کتاب را به علاقه مندان و محققان تاریخ و مسائل سیاسی و اجتماعی خراسان، و ادب دوستانی که رمان پرمایه ی کلیدر را مطالعه نموده اند، پیشنهاد می کنیم.