کاریکلماتور و نقش آن در ادبیات نوین در نشست تخصصی بررسی شد

به گزارش گنجینه رضوی، دکتر محبوبه بوری، سخنران این نشست کاریکلماتور را گونه‌ای از طنز ترسیمی و کاریکاتوری توصیف کرد که با واژه‌ها بیان می‌شود و موضوع‌های متنوع اخلاقی، اجتماعی را در بر می‌گیرد.
وی به تعریفی از عمران صالحی در معرفی کاریکلماتور اشاره دارد که می‌گوید: کاریکلماتورکتابی است که می‌توانید آن را از هر کجا که دلتان خواست بخوانید حتی از آخر به اول.
بوری اظهار کرد: کاریکلماتور قالب کوتاه طنز ادبی است که خواننده را به مطالعه و کنار زدن پوسته اصلی جمله با صرف دقت و اندیشه وادار می‌کند تا به نتیجه و معنای آن پی ببرد.
وی ادامه داد: برای فهمیدن کاریکلماتور باید به افکار و تخیلات اجازه داد در دنیای کلمات به پرواز در بیایند تا دنیای اطرافمان را زیباتر و به گونه‌ای تازه تر ببینیم و از آن لذت ببریم.

پایه‌گذار ادبیات کاریکلماتوری که بود؟
این پژوهشگر، پرویز شاپور را پدر ادبیات کاریکلماتوری خواند و گفت: وی برای نخستین بار این سبک از ادبیات را ارائه کرد و این عنوان در سال 1347 در مجله خوشه به این سبک از ادبیات اتلاق شد.
بوری، کوتاهی کلام، وارونه دیده شدن و استفاده صنایع ادبی که بیشتر ساخت معنایی دارد را از شاخصه‌های این نوع از ادبیات نوین برشمرد.
وی کاریکلماتور را در سه دسته تصویرگرایی، معناگرایی و زبان‌گرایی تقسیم کرد که بنا به فراخور حال به شیوه شوخ و شیرین، شاعرانه و معنایی تنظیم می‌شود.  

بیان حقایق در گفتاری طنز آمیز
بوری، ادبیات کاریکلماتوری را فرصتی برای بیان برخی از حقایق تلخ در گفتاری طنزآمیز و پوششی لطیف عنوان کرد.
وی تصریح کرد: شاپور از دهه 40 به بعد و در دوره انقلاب و وقایع در جریان آن دوران از سبک کاریکلماتور در مجلات برای نقد اتفاقات استفاده می‌کرد تا با زبان طنز تلخ وقایع را بیان کند.
بوری به ترکیبی از صنایع و آرایه‌های ادبی در کاریکلماتور اشاره کرد و تمثیل، حس آمیزی، مراعات نظیر، تضاد ،پارادوکس و تلمیح را از جمله آرایه‌های به کار رفته در این صنعت ادبی برشمرد.
وی اضافه کرد: کاریکلماتور خوب باید ما را به وجد آورد و به فکر وادار کند و دوست داشته باشیم آن را بیان کنیم.
شایان ذکر است «مجموعه کاریکلماتور نبودنت را بلعیدم» و «مجموعه دلنوشته و کاریکلماتور یادت همیشه می آید» از آثار محبوبه بوری بود که در ادامه این نشست از آن رونمایی به عمل آمد .