اهدای سفرنامه زیارت تصویری در طومار زیارتی قجری به مرکز اسناد آستان قدس رضوی

به گزارش گنجینه رضوی، مهدی خانی‌زاده، کارشناس مسئول طبقه بندی و آماده سازی اسناد، اندازه این طومار کاغذی را حدود 2 متر  عنوان کرد که پشت آن با پارچه‌ای از جنس کتان پوشیده شده است.
وی افزود: این طومار، سفری زیارتی را از مکه تا مشهد همراه با شعر به تصویر کشیده است و شرح زیارت زائر از اماکن زیارتی به زبان شعر در حاشیه بالای طومار آورده شده.
خانی زاده، شاعر این اشعار را فردی به نام چاووش معرفی کرد که به نمایندگی از شخص زائر، در راه بازگشت به منزل قرائت میکرده است.
وی در خصوص شاخصه‌های ظاهری آن گفت: این طومار از راست به چپ تنظیم شده است به طوری که ابتدا از تصاویر مسجدالحرام و اماکن اعمال حج، آغاز و سپس تصاویری از مسجد پیامبر، فدک و قبرستان بقیع در مدینه، حرم‌های امام علی(ع) و امام حسین(ع) در نجف و کربلا و امامان مدفون درکاظمین و سامراء به تصویر کشیده شده است و با تصاویر بارگاه امام رضا(ع) و مسجد گوهرشاد، به اتمام می‌رسد.
خانی‌زاده گفت: انتهای این طومار، مجموعه‌ای از پیکره‌هایی بُراق«مرکب حضرت محمد(ص) در هنگام معراج»، شتر «حامل پرده‌های کعبه»،  شیر« نشانه‌ای از حضرت علی(ع)» و دلدل «اسب ایشان» و «مهر نبوت پیامبر (ص)» ترسیم شده است.
وی با بیان اینکه این نوع طومارها  اغلب برای گواهی و اثبات زیارت زائران از مکان‌های مقدس تنظیم می‌شده است، تصریح کرد: چنین اسنادی یکی از منابع مهم و ارزشمند برای بررسی تاریخ زیارت محسوب می‌شود.
خانی زاده، طومار شیعی را از منظر تاریخچه تصویربرداری از اماکن زیارتی که همراه با  ذکر جزئیات بناها، در زمانی که فناوری عکس نبوده است از جایگاه و اهمیت ویژه‌ای در امر پژوهش دانست.
وی اضافه کرد: در این طومار سالی آورده نشده ولی با توجه به سبک نقاشی و مستندات تصاویر، تاریخ تنظیم آن به دوره قاجاریه باز می‌گردد.