تاریخ نقاره خانه رضوی بر اساس اسناد مورد بررسی قرار گرفت

به گزارش گنجینه رضوی، زهرا فاطمی مقدم، کارشناس مسئول امور اسناد این سازمان نقاره نوازی و به تعبیری دیگر نوبت نوازی را سنتی قدیمی ایران عنوان کرد که به گونه ای خاص با وقایع و آداب و رسوم هر منطقه پیوند برقرار کرده است.
وی، اعلام طلوع و غروب آفتاب، جنگ ها را از جمله مواردی عنوان کرد که با نقاره نوازی انجام می شده است .
فاطمی مقدم افزود: حرم مطهر رضوی قدیمی ترین نقارخانه مذهبی در بقاع متبرکه اسلامی ایران را داراست و سایر نقاره خانه های مذهبی ایران پس از تاسیس این نقاره خانه و به پیروی از آن ایجاد شده اند.
وی با بیان اینکه در خصوص تاریخ دقیق ایجاد نقاره خانه در حرم رضوی مستندات روشنی وجود ندارد گفت: قدیمی ترین سندی که مرتبط با نقاره نوازی در حرم است به سال 1011 هجری قمری و دوره صفویه بر می گردد که به درویش حاجی محمدطبال مواجب پرداخت شده است.
این کارشناس افزود: به تدریج نقاره خانه جایگاه مستقلی در حرم برای خود به دست می آورد به گونه ای که به طور مستقیم تحت نظارت متولی آستان اداره می شده است.
وی بر اساس بررسی های انجام شده در اسناد به هزینه های انجام شده برای این سنت اشاره کرد و گفت: بعد از پرداخت مواجب کارکنان نقاره خانه و تامین سوخت این مکان، هزینه هایی نیز صرف تعمیر وسایل و تجهیزات می شده است.
فاطمی مقدم اظهار کرد: در دوره قاجار نقاره خانه بیشتر به نام کرناخانه و به تعبیری کرناخانه مبارک شوکت شکوه معرفی شده، همچنین از کارکنان آن با عناوینی نظیر عمله شکوه و اجزاء شکوه یاد می شدند.
وی به تغییر این نام در دوره قاجاریه اشاره کرد که در این دوره سرپرست نقاره خانه را با عناوین  باشی، ده باشی، یوزباشی، باشی نقاره خانه و باشی شکوه آستان مقدسه و نقاره چی باشی یاد کرده اندکه این واژه باشی در این دوره به تمامی سرپرست های بیوتات و کشیک ها داده شده است.

تعطیلی نقاره خانه در دوره پهلوی
وی به تعطیلی نقارخانه حرم مطهر رضوی در دوره پهلوی اشاره کرد که برای نخستین بار از زمان آغاز نقاره نوازی در حرم رضوی چند سالی تعطیل شد و  تا سال 1321 دیگری خبری از نقاره نوازی در حرم مطهر رضوی نبود اما پس از شهریور 1320 و سقوط رضا شاه همان گونه که بسیاری از مقیدات و موانع ایجاد شده برای امور مذهبی و سیاسی از میان رفت، نقاره خانه امام رضا(ع) نیز مجددا از سال 1321 شروع به فعالیت کرد.  
فاطمی مقدم ادامه داد: اگر چه سند قطعی نسبت به علت قطع این سنت در حرم در دسترس نیست ولی به نظر می رسد سیاست های رضا شاه علت اصلی تعطیلی نقاره خانه امام ر ضا بوده است.