درآمدی نظری بر امنیت جامعه‌ای (مفاهیم، مؤلفه‌ها و نظریه‌ها)

طرح تحقیقاتی «امنیت اجتماعی؛ نظریه‌ها، مفاهیم و مؤلفه‌ها» نظریه‌های علمی مهم و مطرح جهان در زمینه امنیت اجتماعی (جامعه‌ای) Societal Security را مورد بررسی و شناخت قرار داده است و متناسب با نیاز جامعه ایران نقد و ارزیابی شده است. تحقیق مذکور تبیین و تفسیری بر مبانی نظری امنیت جامعه‌ای تولید شده در مجامع آکادمیک جوامع غربی است. در حال حاضر کسانی که در ایران فعالیت‌های تحقیقاتی و کارشناسی در این حوزه انجام می‌دهند اغلب از منابع غربی به عنوان مرجع استفاده می‌کنند. در صورتی‌که تفاوت‌های زیادی بین مؤلفه‌ها و شاخصه‌های جوامع غربی و ایرانی وجود دارد که موجب کاهش درجة صحت و دقت فعالیت‌های علمی، تحقیقی و کارشناسی خواهد شد و بعضاً موجب انحراف و خطا در به‌کارگیری نتایج تحقیق- بدون رعایت ملاحظات- می‌شود. البته ادبیات نظری غربی در مدل نظری و الگوی پرداخت علمی و برخی مؤلفه‌ها، شاخصه‌ها، نظریه‌ها و مفاهیم می‌تواند مورد بهره‌برداری قرار گیرد، لیکن متناسب با نیازهای جامعة ایرانی اسلامی باید نقد و ارزیابی شود. ادبیات تولید شده در باب «امنیت جامعه‌ای» (Societal Security) را می‌توان به دو دسته تقسیم نمود؛ دسته اول متونی هستند که در غرب تولید شده‌اند و مرجع امنیت جامعه‌ای را هویت گروههای اجتماعی (بویژه اقلیت‌های قومی) قرار داده‌اند. دسته دیگر ادبیات، مجموعه متونی است که در داخل ایران و طی دو دهه اخیر منتشر شده است. متون تولید شده به زبان فارسی را نیز می‌توان در قالب سه دسته فرعی طبقه‌بندی کرد؛ 1- متون تولیدی از سوی دستگاههای اجرایی متونی که از سوی دستگاههای دولتی منتشر گردیده بیشتر ناظر بر امنیت جامعه و یا امنیت اجتماعی است و تفسیر هویت محور امنیت جامعه‌ای (به سیاق بوزان و ویور) اروپاییان را برنمی‌تابد. 2- متون تولیدی از سوی محافل آکادمیک نگاه دقیق در این متون نشان می‌دهد که موضوع امنیت/ ناامنی در ساحت جامعه، بسیار وسیع و پراکنده است. علاوه بر این، مطالعات و متون مزبور عمدتاً پسینی هستند و به کالبدشکافی و علت‌شناسی آسیب‌های اجتماعی طی سالیان اخیر بسنده کرده، به تخمین شرایط و فضای آتی نپرداخته‌اند (مسائل اجتماعی ایران، 1383) 3- متون تولیدی از سوی مراکز شبه غیردولتی (quasi NGO ) در یک جمع‌بندی کلی می‌توان از این گزاره دفاع کرد که هیچ‌یک از آثار تولید شده توسط این مراکز به‌صورت ویژه و تخصصی به ایضاح معنای امنیت جامعه‌ای و تشریح اجزا و نظریه‌های مرتبط به آن نپرداخته‌اند. اما در کتاب «درآمدی نظری بر امنیت جامعه‌ای» که برای اولین بار به توضیح و تفسیر امنیت اجتماعی (جامعه‌ای) به طور خاص پرداخته است، درصدد جواب دادن به این پرسش‌ها است که «معنای امنیت جامعه‌ای» چیست؟ ارکان و مؤلفه‌های آن کدامند؟ چه نظریه‌هایی در این خصوص وجود دارند و مدل غیر غربی پرداختن به امنیت جامعه‌ای چیست؟ که برای آن هشت فصل‌ طراحی شده است. «چارچوب مفهومی و روشی»، «تاریخچه امنیت جامعه‌ای در غرب و جهان اسلام»، «مرزهای مفهومی امنیت جامعه‌ای»، «طرح دولتی امنیت و طرد نوع جامعه‌ای آن»، «نظریه‌های امنیت جامعه‌ای»، «سهم مکتب کپنهاگ در ابداع مفهوم امنیت جامعه‌ای»، «امنیت جامعه‌ای و مدیریت امنیت ملی»، «مولفه‌های امنیت جامعه‌ای در جوامع غیرغربی با نگاهی به ایران» از بخش‌های مختلف کتاب است. در این کتاب شما در می‌یابید که امنیت جامعه ای چه معنایی دارد، اجزا یا مولفه‌های آن کدامند و چه نظریه‌هایی در این خصوص مطرح شده است.