رونمایی از کتاب «گلزار الفت (نگاهی به زندگی و آثار استاد عیسی آلفته)» در کتابخانه رضوی

به گزارش گنجینه رضوی، این مراسم صبح امروز با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین سیدجلال حسینی رئیس سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، شماری از استادان و هنرمندان، اعضای خانواده‌های عیسی آلفته و هاشم ظریف تبریزیان دو استاد هنرمند آستان قدس رضوی و همچنین مدیران، کارشناسان و پژوهشگران این آستان مقدس در کتابخانه مرکزی حرم مطهر رضوی برگزار شد.
کتاب گلزار الفت(نگاهی به زندگی و آثار استاد عیسی آلفته) تألیف حسین رزاقی و بهزاد نعمتی و ویراسته اصغر ارشاد سرابی است که توسط سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در شمارگان 300 نسخه در قطع وزیری در سال جاری منتشر شده است.

 معرفی استاد آلفته
در این مراسم بهزاد نعمتی پژوهشگر گروه فرهنگ و هنر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی با اشاره به این‌که استاد آلفته در سال 1301 در یکی از روستاهای بیرجند به دنیا آمده است، اظهار کرد: آلفته در دوران کودکی در مشهد ساکن شده و به دلایل شرایط زندگی‌اش در یک کارگاه قالیبافی مشغول به کار می‌شود و بدین ترتیب در وادی هنر و طراحی قالی قدم می‌گذارد.

وی با بیان جزئیات بیشتری از دوران کودکی استاد آلفته ادامه داد: در همان دوران کودکی استعداد هنری عیسی آلفته مورد توجه استاد قزلباش قرار می‌گیرد تا سرانجام با معرفی‌نامه این هنرمند برجسته در سال 1317 در کتابخانه حرم مطهر رضوی مشغول به کار می‌شود.

نعمتی افزود: آلفته 35 سال در کتابخانه این آستان مقدس به عنوان کمک مُذهب و سپس مذهب خدمت کرده و آثار بسیاری را در حوزه‌های نگارگری، تذهیب و جلدسازی خلق می‌کند. او حتی پس از بازنشستگی در دهه 50 شمسی مجدد دعوت به‌کار شده و سال‌ها در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی فعالیت می‌کند. سرانجام وی در سال 1370 دار فانی را وداع می‌گوید.

وی گفت: زنده‌یاد استاد آلفته هنرمند اصیل و پرورش‌یافته در حرم مطهر حضرت رضا(ع) بود چنان‌که فضائل اخلاقی وی نیز زبانزد خاص و عام بود. در واقع سلوک هنری و اخلاقی این هنرمند هم در کتابخانه و هم در بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی مورد توجه همگان بود.

 لزوم بهره‌گیری بیشتر از تجربه هنرمندان پیشکسوت
نعمتی به دوستی استاد آلفته و استاد ظریف تبریزیان و رشد این دو هنرمند در کنار یکدیگر اشاره و اضافه کرد: کتاب گلزار الفت در دو فصل دربردارنده زندگی عیسی آلفته، معرفی شماری از استادان، همکاران و شاگردان وی و همچنین گزیده‌ای از آثار این هنرمند در موزه، کتابخانه و بنیاد پژوهش‌های اسلامی این آستان مقدس و مجموعه‌های شخصی است که تألیف آن دو سال به طول انجامیده است.

وی با تأکید بر این‌که کتابخانه‌ها در دوره تیموری محل حضور هنرمندان و خلق آثار هنری بوده و این امر از دوره صفویه فراز و فرودهایی داشته است، گفت: در کتابخانه حرم مطهر رضوی نیز استادان و هنرمندان بسیاری همچون استادان آلفته و ظریف تبریزیان در ادوار گذشته در حوزه مرمت آثار و همچنین خلق آثار هنری فعالیت می‌کردند.

این پژوهشگر ادامه داد: اگرچه مؤسسه آفرینش‌های هنری و گروه فرهنگ و هنر بنیاد پژوهش‌های اسلامی در حوزه‌های هنری در آستان قدس رضوی در حال فعالیت هستند، اما با توجه به سابقه هنری موجود در کتابخانه نباید بین هنرمندان و آثار هنری گنجینه رضوی فاصله ایجاد شود. همچنین باید از دانش و تجربه استادان هنرمند بازنشسته در جهت پرورش هنرمندان جوان فعال در این آستان مقدس استفاده بیشتری کرد.

 وجود آثار نفیس گل و مرغ در گنجینه رضوی
در ادامه این مراسم حسین رزاقی پژوهشگر هنرهای اسلامی گفت: آثار هنرمندان رشته‌هایی همچون نقاشی و نگارگری از دوره صفویه تا کنون در جلدها، قلمدان‌ها و قاب آینه‌ها و حتی معماری منازل اشراف و کاخ‌های سلطنتی وارد شده و در فرش، البسه و... توسعه پیدا کرده است. در این میان، گل و مرغ از دوره صفویه به عنوان هنری مستقل خودنمایی کرده است.

وی با اشاره به برخی از هنرمندان برجسته در این حوزه همچون رضا عباسی و پسرش شفیع عباسی، علی اشرف، آقا صادق، محمد باقر، محمد زمان و...، افزود: منتخبی از آثار این هنرمندان در گنجینه رضوی وجود دارد که از طریق وقف یا خریداری گردآوری شده است.

رزاقی ادامه داد: هنر ایرانی اسلامی، هنری مفهومی است و داستان‌ها، افسانه‌ها و اشعار شاعران و مضامین ادبی به دلیل غنای فرهنگی مورد توجه هنرمندان بوده و الگوی کار آنان قرار گرفته است.

چشم‌نوازی آثار هنرمندان آستان قدس در دنیا
این پژوهشگر هنرهای اسلامی با اشاره به فعالیت برخی از هنرمندان آستان قدس در دوره قاجار از جمله مولا حسین صحاف‌باشی که نسخه قرآن نفیس علیرضا عباسی را مرمت کرده است، گفت: همچنین محمدرضا قزلباش هنرمند تذهیب‌کار و جلدساز کتابخانه آستان قدس رضوی بوده است که برخی از آثار شاخص وی نیز در موزه رضوی نگهداری می‌شود.

رزاقی اظهار کرد: استاد قزلباش به 10 نفر از دانش‌آموزان دبستانی نقاشی آموزش می‌داد که دو نفر از آنان یعنی عیسی آلفته و هاشم ظریف تبریزیان بااستعدادتر بودند که به استخدام کتابخانه درآمدند.

وی به آشنایی خود با این دو هنرمند اشاره و اضافه کرد: عشق و علاقه به رشته نقاشی در وجود استاد آلفته موج می‌زد و وی کم‌صحبت و اهل کار و عمل بود. همچنین شاگردان بسیاری را تربیت کرد.

رزاقی با اشاره به این‌که استاد فرشچیان تعدادی از آثار استادان آلفته و ظریف تبریزیان را در موزه شیکاگو آمریکا دیده بود، گفت: بی‌شک آثار این هنرمندان در آستان قدس رضوی، کتابخانه‌ها و موزه‌ها و هر نقطه از جهان باشد، چشم‌نواز، شورانگیز و مورد تحسین همگان خواهد بود.
 
همچنین در مراسم رونمایی کتاب گلزار الفت، اصغر ارشاد سرابی پژوهشگر بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی و ویراستار این کتاب به بیان بخش‌هایی از زندگی‌نامه و خاطرات استاد آلفته که در کتاب به چاپ رسیده است، پرداخت.

ارشاد سرابی با تأکید بر صداقتی که استاد آلفته در کار خود داشت، خاطرنشان کرد: زندگی این استاد برای ما الگو است؛ چراکه او با تلاش و تحمل مرارت‌های بسیار به درجه بالای هنری رسید.

شایان ذکر است، در این مراسم یکی از مجموعه مرقعات نفیس استاد آلفته موجود در مرکز نسخ خطی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی و همچنین تابلوی نقاشی از پرتره استاد آلفته که توسط زهره مهانی‌منش یکی از شاگردان این هنرمند برجسته خلق شده بود، رونمایی شد.