نخستین اطلس جغرافیایی

این اطلس در سال 1339 برای اولین بار چاپ شد و در سال 1342 ناشر کتاب مرحوم مهندس عباس سحاب دو نسخه از آن را به کتابخانه آستان قدس رضوی اهدا نموده است. در مقدمه اثر مهندس سحاب هدف اصلی از ارائه اطلس را بالا بردن اطلاعات و فهم عمومی در این رشته با قیمتی که برای عموم قابل استفاده باشد ،ذکر نموده است و نیز گفته شده که تلاش می شود در چاپهای بعدی اطلس اختصاصی تر شود . نام اثر مذکور در چاپهای اول " نخستین اطلس جغرافیا ایران و جهان " بوده است که به مرور نام ایران و جهان از ابتدای آن حذف می گردد. در چاپ اول آن آمده است: نقشه آسیا و اروپا به همراه اوضاع طبیعی و تقسیمات سیاسی و نقشه آفریقا، اوضاع طبیعی و سیاسی در 1963 و مقایسه آن با 1951 میلادی را آورده است. سپس به نقشه امریکای شمالی و جنوبی و اقیانوس آرام پرداخته است و اوضاع طبیعی و تقسیمات سیاسی آنها را آورده است. دو نیمکره خاوری و باختری، تقسیمات سیاسی جهان در سال 1963 را بررسی نموده است. در بخش ایران اوضاع طبیعی، سیاسی (تقسیمات کشوری) تراکم جمعیت، اسامی کوه ها و تقسیمات اداری کشور استانی، فرمانداری کل، شهرستان و بخش و میزان جمعیت شهرهای مهم را در سال 1963 میلادی ذکر نموده است . هر یک از نقشه های سیاسی دارای جدولی حاوی نام کشور، پایتخت، نوع حکومت، مساحت، میزان جمعیت و تراکم آن می باشد و در ادامه نقشه های طبیعی اسامی کوه ها و رودها و میزان ارتفاع و طول هریک از آنها قید شده است . در مقدمه چا پ دوم اطلس ذکر شده است: از آنجایی که از طرف نمایندگی سازمان جهانی یونیسف در تهران سفارش تجدید چاپ اطلس مذکور برای کشور همجوارو برادر و هم کیش ما افغانستان به موسسه جغرافیایی سحاب واگذار شده است، اطلاعات اجمالی در باره قاره ها و مباحثی در مورد تصاویر جفرافیایی و استفاده از نقشه و توضیحاتی از سیارات منظومه شمسی، ستارگان، حرکات مختلف زمین و نقشه های متعددی جمعا قریب به 38 نقشه را آورده است. عکسها و تصاویری که بوسیله اقمار مصنوعی از ماه و کرات دیگر و کره زمین گرفته شده است به آن افزوده شده است . این اطلس در سال 1360 به چاپ پنجاهم رسید که چاپ اخیر نیز با تجدید نظر همراه بوده است. ارائه اطلس با چاپهای جدید با اطلاحات و تغییرات همراه بوده است و رفته رفته کاملتر، پیچیده تر و تخصصی تر شده است. چاپ پنجاهم آن تشکیل شده است از: ابتدا در باره هر قاره توضیحاتی اجمالی داده است و سپس به موضوعات خاصی همچون کشاورزی، معادن تولید آهن و فولاد و دامپروری و علوم وابسته پرداخته است. سپس نقشه هر قاره اعم از طبیعی و سیاسی را آورده است. در مبحث ایران بعد از آوردن نقشه طبیعی آن، تقسیمات کشوری، سپس هر استان به تفکیک با توضیحاتی همچون مساحت، جمعیت، مرکز، تعداد شهرستانها و بخشهای مستقل و سپس نقشه جهان نما ی طبیعی و پرچم کشورهای و اسامی رودها و قلل کوه های جهان و تنگه های آبی مهم جهان و جریانهای دریایی را آورده است. در پایان اطلاعاتی در باره کشورهای مستقل جهان شامل مساحت، جمعیت پایتخت، نوع حکومت و تاریخ عضویت در سازمان ملل متحد را آورده است.