برگزاری نشست «انقلاب اسلامی در مشهد از دریچه مطبوعات» در کتابخانه رضوی

به گزارش گنجینه رضوی، این نشست به همت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، با حضور محمدهادی زاهدی، مدیر مرکز اسناد و مطبوعات این آستان مقدس و جمعی از کارشناسان این سازمان، پنج‌شنبه، ۱۸ بهمن‌ماه ۱۴۰۳، در تالار اندیشگاه رضوی(اتاق کنفرانس سابق) کتابخانه مرکزی حرم مطهر رضوی برپا شد. 
در این نشست، سید مهدی سیدقطبی، کارشناس اطلاع‌رسانی اداره مطبوعات آستان قدس رضوی با محوریت «انقلاب مردم مشهد به روایت یک روزنامه‌نگار بومی»، اظهار کرد: مطبوعات به‌عنوان رکن چهارم دموکراسی، نقش مهمی در پیروزی انقلاب اسلامی ایران داشتند.
وی ادامه داد: همچنین با توجه به اینکه رادیو و تلویزیون در اختیار رژیم پهلوی بوده است، مطبوعات به‌ویژه مطبوعات محلی، نقش اثرگذاری در مسیر آگاه‌سازی عموم مردم از روند وقایع پیروزی انقلاب اسلامی در شهرهایی مانند مشهد داشتند.
سیدقطبی از دو روزنامه «خراسان» و «آفتاب شرق»، به‌عنوان تنها روزنامه‌هایی که پس از سال 1352 و در دوران انقلاب اسلامی در مشهد منتشر می‌شدند، نام برد و افزود: البته عمده اطلاع‌رسانی اخبار انقلاب برعهده روزنامه آفتاب شرق بوده است. 
وی با اشاره به اعتصاب روزنامه‌های کشور از جمله روزنامه‌های مهم تهران همچون «کیهان» و «اطلاعات» در دو مقطع زمانی در سال ۱۳۵۷ به‌دلیل فشار رژیم بر مطبوعات و سانسور اطلاعات، گفت: روزنامه آفتاب شرق نیز هماهنگ با این روزنامه‌های تهران، در این ایام، چاپش را متوقف کرد.
کارشناس اطلاع‌رسانی اداره مطبوعات آستان قدس رضوی در ادامه این نشست، منتخبی از یادداشت‌های سید اسماعیل آموزگار، درباره وقایع دوران انقلاب اسلامی در دی‌ماه سال ۱۳۵۷ در مشهدمقدس را قرائت کرد که در روزنامه آفتاب شرق به چاپ رسیده بود.
وی تصریح کرد: این یادداشت‌ها مربوط روزنوشت آموزگار از وقایعی بوده که وی در دوران اعتصاب روزنامه‌ها و توقف چاپ آن‌ها، در مشهد مقدس دیده و پس از اتمام اعتصاب در این روزنامه محلی شهر مشهد به چاپ رسانده است. 

مطبوعات؛ منبع ارزشمندی برای تاریخ‌نگاری
غلامرضا آذری‌ خاکستر، کارشناس مصاحبه و تدوین اداره اسناد آستان قدس رضوی نیز در ادامه این نشست با محوریت «نقش مطبوعات محلی در وقایع‌نگاری انقلاب اسلامی در مشهد»، گفت: اگرچه اخبار منتشر شده در مطبوعات، مستندات خوبی برای تاریخ‌نگاری هستند، اما گاهی این مستندات موجب انحراف پژوهشگر نیز می‌شود. بنابراین اطلاعات نیاز به بررسی و تحلیل دارد. 
وی افزود: به‌طور مثال، در ۱۷ دی‌ماه سال ۱۳۵۶، راهپیمایی توسط زنان علیه حکومت در مشهد انجام شده که اسناد تصویری آن نیز موجود است، اما در خبر روزنامه آفتاب شرق از عبارت زنان مجهول‌الهویه برای شرکت‌کنندگان حاضر در این حرکت اعتراضی استفاده شده که نشان می‌دهد روزنامه در خدمت حکومت بوده است. 
آذری خاکستر تصریح کرد: از سال ۱۳۴۲ به بعد، ساواک تمام مطبوعات و کتاب‌ها را کنترل می‌کرد چنان‌که بسیاری از انقلابیون که سخنور بودند، آثارشان در فضای آزاد جامعه منتشر نمی‌شد. در واقع، بیشتر گزارش‌های منتشر شده در روزنامه‌ها حکومتی بوده است.
کارشناس مصاحبه و تدوین اداره اسناد آستان قدس رضوی گفت: در دوران مبارزات انقلاب اسلامی مردم، منبرهای مساجد جای رسانه‌ها را می‌گیرد. همچنین نوارهای کاست ضبط ‌شده از سخنرانی‌ها، دیوارنوشته‌ها، شب‌نامه‌ها و اعلامیه‌ها، اهمیت بیشتری از مطبوعات داشته است‌.
وی با اشاره به برخی از وقایع دوران انقلاب اسلامی و چگونگی انعکاس آن‌ها در مطبوعات، خاطرنشان کرد: وقایع منتشر شده در روزنامه‌های محلی می‌تواند به‌عنوان یک منبع پژوهشی در تاریخ‌نگاری مورد استناد قرار گیرد چنان‌که بسیاری از کتاب‌های تاریخی نیز به استناد گزارش‌های این روزنامه‌ها تدوین شده است. گزارش‌های وقایع انقلاب اسلامی منبع مطالعاتی ارزشمندی نیز برای انجام مصاحبه‌های تاریخ شفاهی به شمار می‌آید.
گفتنی است، در بخش پایانی این نشست، تنی چند از حاضران سؤالات خود را در موضوع انقلاب اسلامی در مشهد از دریچه مطبوعات، مطرح کردند که توسط سخنرانان پاسخ داده شد.