850 نسخۀ خطی و چاپ سنگی نفیس از ملاصدرا در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی
افزون بر 850 نسخه خطی و چاپ سنگی ارزشمند از ملاصدرای شیرازی در گنجینۀ کتب خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود که شامل تألیف، شرح و حاشيه بر آثار وی، و شروح وی بر آثار علماست
به گزارش روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی، کارشناس مسئول ادارۀ مخطوطات این سازمان اعلام کرد: «صدرالدین محمد بن ابراهیم قوام شیرازی معروف به ملاصدرا و صدرالمتألهین (در گذشته 1045 قمری)، متأله و فيلسوف شيعه ايراني سده يازدهم هجري قمري و بنيان‌گذار حکمت متعاليه است؛ در گنجینۀ کتب خطی کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی، بالغ بر 850 نسخه نفیس از آثار ملاصدرای شیرازی و آثار مرتبط با وی نگهداری می‌شود.»
سید محمدرضا فاضل‌هاشمی با بیان اینکه بیشتر آثار وی در حکمت، کلام، فلسفه، عرفان، منطق، اخبار و تفسیر قرآن است، به چند نمونه اشاره کرد و گفت: «نسخه‌اي از شرح «هدايه الحکمه» موجود است که در سال 1071 قمري به خط نستعليق به قلم «هادي بن عبدالواحد شافي رضاقلي» کتابت شده و به دست «ميرزا رضاخان نائيني» وقف آستان قدس شده است.»
وی برخي از نسخه‌ها را داراي تزيينات هنري ارزشمندي دانست و افزود: «نسخه نفیسی از «الحکمه المتعالیه» در سال 1077 قمری تصحیح شده که داراي جلد تیماج ضربی و دارای ترنج و سرترنج و حواشی زنجیره‌اي است.»
کارشناس مسئول ادارۀ مخطوطات آستان قدس رضوی تصريح کرد: «در حکمت و فلسفه اثري با نام «رساله في الواردات القلبيه في معرفه الربوبيه» (التسبيحات القلبيه) در سال 1088 قمري به خط نستعليق کتابت و به دست ميرزارضا خان نائيني وقف کتابخانه آستان قدس شده است.»
وي با بيان اينکه ملاصدرا علاوه بر تأليف، بر آثار علماي ديگر نيز شرح و حاشيه زده، به نسخه ارزشمندي به کتابت قرن دوازدهم اشاره و خاطرنشان کرد: «حاشيه در شرح رساله شمسيه در منطق به خط زيباي نسخ ممتاز 19 سطري در اين گنجينه نگهداري مي‌شود که محشي دوم آن، ملاصدرا است که در قرن يازدهم بر کتاب حاشيه زده است؛ متن اثر از «کاتبي قزويني» است که «قطب‌الدين راضي» در قرن هفتم بر آن شرح نوشته و محشي اول آن، «ميرسيد شريف جرجاني» در قرن نهم است.»
فاضل هاشمی از نسخه‌اي در الهيات و معاد با نام «المبدأ و المعاد» ياد کرد و اظهار داشت: «اين کتاب به زبان عربي نوشته شده و مشتمل بر مباحث کلامي است؛ نسخه نفيسي از اين اثر به خط نستعليق در سال 1309 قمري به دست «سيد محمد شوشتري» وقف آستان قدس شده است.»
وي در پايان، آثار مهم صدرالمتألهين را، «الاسفار الاربعه» و «شواهد الربوبيه» دانست که حاج ملاهادي سبزواري بر آن شرح و حاشيه نوشته و اضافه کرد: «از ديگر آثار وي، «اسرار الآيات و انوار البينات» در موضوع تفسير، «مفاتيح الغيب»، «اجوبه المسائل»، شرح اصول کافي، تفسير سوره‌هاي يس، نور، واقعه، حديد و ... است که در اين ميان، از شرح ملاصدرا بر هدايه الحکمه اثيرالدين ابهري چندين نسخه در آستان قدس موجود است.»
گفتني است که از مهم‌ترين اساتيد ملاصدرا، «شيخ بهاءالدين عاملي» مشهور به شيخ بهايي، «ميرداماد» و «مير ابوالقاسم فندرسکي» است. وي شاگردان بسياري تربيت کرد که از مشهورترين آن‌ها، «ملامحسن فيض کاشاني» و «مولا عبدالرزاق لاهيجي» بودند که هردو داماد وي نيز بودند. يکم خردادماه روز بزرگداشت ملاصدراي شيرازي است.