ادبیات داستانی و ترجمه در پنجاهمین نشست شمس

نشستی دیگر از سلسله نشست‌های ادبی شمس با محوریت ادبیات داستانی و ترجمه، به نقد و بررسي ترجمۀ اثری داستانی از زبان فرانسه به فارسی، با حضور مترجم اثر و جمعی از کارشناسان ترجمه و منتقدین ادبی در کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی پرداخت.

به گزارش گنجينۀ رضوی، پنجاهمین نشست شمس، ادبیات داستانی و ترجمه را محور گفتگو قرار داد که در آن، کتاب «قصه‌های آسیاب من» نوشتۀ آلفونس دوده با ترجمۀ آزادۀ توکلی‌راد، با حضور مترجم اثر، مورد نقد و بررسی قرار گرفت. دکتر نسرین اسماعیلی، کارشناس ترجمۀ زبان فرانسه و دکتر محمد ریاحی، منتقد ادبی، میهمانان ویژۀ این دورهمی ادبی بودند.

در ابتداي نشست، رئیس روابط عمومی و امور بین الملل سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با بیان اینکه سلسله‌نشست‌های شمس پس از این زیرمجموعۀ اندیشگاه رضوی این سازمان برگزار می‌شود، توضیح داد: اندیشگاه رضوی که مدتی است به دستور ریاست این سازمان آغاز به کار کرده است، اهدافی را در راستای حرکت در جهت تحقق مرجعیت علمی آستان قدس رضوی دنبال می‌کند که از جملۀ این اهداف، تداوم شیوۀ گفتگو و بحث عالمانه، تحقق علمی کرسی‌های آزاداندیشی، شناسایی روش‌مند مهم‌ترین پرسش‌ها و فرضیه‌های موجود در آثار مکتوب متفکران حوزۀ علوم انسانی و فراهم‌ساختن شرایط و امکانات لازم برای گفتگوی نقادانه دربارۀ آن‌هاست.

محمدجواد قوی افزود: ایجاد ارتباط دوسویه میان سازمان کتابخانه‌های آستان قدس و انجمن‌های علمی و جامعه و ایجاد بستر و فضای مناسب برای تعالی افکار و ارائۀ یافته‌های نوپدید و تجارب مؤلفان، مترجمان، کتا‌ب‌داران، ناشران، مصححان و سندپژوهان و انجمن‌های علمی، از دیگر اهداف این اندیشگاه است.

در ادامه، دکتر نسرین اسماعیلی‌پور ضمن معرفی انواع ترجمه، به بیان نکات مثبت و منفی در ترجمۀ این اثر داستانی پرداخت که مترجم به برخی موارد پاسخ داد.

سپس، دکتر محمد ریاحی با بیان اینکه هیچ ترجمه‌ای نمی‌تواند آن پدیدۀ اولیه باشد و این نقد بر ترجمۀ فارسی اثر وارد است، تصریح کرد: کسی می‌تواند وارد ساحت ادبیات داستانی شود و دست به ترجمۀ ادبیات داستانی بزند که قصه‌نویس یا منتقد دقیق قصه‌نویسی باشد.

وی افزود: اگر کسی داستان‌نویس نباشد و دست به ترجمه بزند، نسبت‌های منشوری بین ساحت‌های زبانی را در نمی‌یابد و از امکانات ساخت‌شکنی درون‌متنی آگاهی ندارد و ممکن است ترجمه‌ای مکانیکی ارائه دهد.

در پایان مترجم اثر با اشاره به اینکه این کتاب را ده سال قبل ترجمه کردم و اولین تجربۀ ترجمۀ من از زبان فرانسه به فارسی است، بیان کرد: برخی نقدها را قبول دارم اما به نظر من بسیاری مطالب در حوزۀ ترجمه سلیقه‌ای است و ممکن است هر مترجم نظر خاص خود را داشته باشد.

توکلی‌راد با بیان اینکه روان‌بودن متن ترجمه برایم اهمیت زیادی داشت و تلاش کردم ترجمه‌ای ارائه دهم که مخاطب با آن ارتباط برقرار کند افزود: امروز که بعد از ده سال دوباره کتاب را خواندم، همان احساس خوبی که از خواندن متن اصلی داشتم برایم تداعی شد و خودم را در طبیعت زیبای جغرافیای کتاب و حال و هوای خوش آن تصور کردم.